Elektroniczne opłaty za rok

Ministerstwo Infrastruktury przygotowało rozporządzenie z wykazem dróg, na których od lipca 2011 r. będzie obowiązywać elektroniczne myto.

Na początek system obejmie 630 km autostrad, 570 km ekspresówek i 400 km dróg krajowych dwujezdniowych. W styczniu 2012 i 2013 r. przyłączone będą kolejne trasy  i docelowo system obejmie 4,4 tys. km dróg. Sieć e-myta może jeszcze zwiększyć się, jeśli do systemu dołączą operatorzy tras koncesyjnych. Nie wiadomo, ile sięgną opłaty, ale nie powinny przekroczyć 2 zł za km. Będą uzależnione m.in. od „ekologiczności” pojazdu, natężenia ruchu  czy wielkości sieci. Opłaty elektroniczne będą pobierane na drogach:

1) autostrada A1 na odcinkach: węzeł Tuszyn – węzeł Bełchatów, węzeł Sośnica – Świerklany;

2) autostrada A2 na odcinku węzeł Modła – węzeł Stryków I;

3) autostrada A4 na odcinkach: Zgorzelec – węzeł Bielany Wrocławskie, węzeł Bielany Wrocławskie – węzeł Kleszczów, węzeł Kleszczów – węzeł Murckowska, węzeł Balice I – węzeł Szarów;

4) autostrada A6 Kołbaskowo – węzeł Kijewo;

5) autostrada A8 na odcinku węzeł Magnice – węzeł Pawłowice;

6) autostrada A18 węzeł Olszyna – węzeł Krzyżowa;

7) droga ekspresowa S1 na odcinkach: Cieszyn-Boguszewie – Bielsko Biała-Krzemionki, Dabrowa Górnicza (Ząbkowice) – Tychy, węzeł Podwarpie – węzeł Pyrzowice;

8) droga ekspresowa S3 na odcinkach: węzeł Goleniów Zachód – Szczecin (węzeł Kijewo), węzeł Klucz – Gorzów Wielkopolski (węzeł Gorzów Południe), Sulechów – Nowa Sól;

9) droga ekspresowa S5 na odcinku węzeł Stryszek – węzeł Białe Błota;

10) droga ekspresowa S6 na odcinku węzeł Bożepole Wielkie – węzeł Rusocin;

11) droga ekspresowa S7 na odcinkach: węzeł Elbląg Wschód – Kalsk, obwodnica Płońska, węzeł Kroczewo – węzeł Czosnów, Grójec (z obwodnica Grójca) – Jedlińsk, Skarżysko Kamienna – Chęciny; obwodnica Jędrzejowa, skrzyżowanie z droga krajowa nr 79 – węzeł Bieżanów, węzeł Myślenice – węzeł Lubien;

12) droga ekspresowa S8 na odcinkach: węzeł Dabrowa – węzeł Cieśle, węzeł Konotopa – węzeł Powązkowska, Radzymin (z obwodnica Radzymina) – Wyszków (z obwodnica Wyszkowa), obwodnica Ostrowi Mazowieckiej;

13) droga ekspresowa S10 na odcinkach: Szczecin (wezeł Płonia) – węzeł Święte, węzeł Nieszawka – węzeł Lubicz;

14) droga ekspresowa S11 na odcinku Poznań – Kórnik;

15) droga ekspresowa S22 na odcinku Elbląg – Grzechotki (granica państwa);

16) droga ekspresowa S69 na odcinku obwodnicy Bielska – Białej;

17) droga krajowa nr 4 na odcinku Rzeszów – Jarosław;

18) droga krajowa nr 6 na odcinku Gościcino – Bożepole Wielkie;

19) droga krajowa nr 7 na odcinkach: Płońsk – węzeł Kroczewo, węzeł Czosnów – Warszawa , Warszawa – Grójec,  Kraków – Myślenice;

20) droga krajowa nr 10 na odcinku Dąbie – Grzędzice;

21) droga krajowa nr 77 na odcinku Radymno – Przemyśl;

22) droga krajowa nr 81 na odcinku Katowice – Skoczów;

23) droga krajowa nr 92 na odcinkach: Nowy Tomyśl – Poznań, Poznań – Września;

24) droga krajowa nr 94 na odcinku Sosnowiec – Olkusz.

Uzasadnienie

Projekt stanowi wykonanie delegacji ustawowej zawartej w art. 13ha ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z pózn. zm.). Z dniem 24 grudnia 2008 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U Nr 218, poz. 1391), która została opracowana ze względu na konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2006/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. zmieniającej dyrektywę 1999/62/WE w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. U. UE L Nr 157 z 09.06.2006, str. 8). Wprowadza ona szereg zmian związanych z systemem opłat za korzystanie z dróg publicznych w Polsce. Zgodnie z art. 9 pkt 1 w/w ustawy od dnia 1 lipca 2011 r. stosowany będzie nowo dodany przepis art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy o drogach publicznych – zgodnie, z którym korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat m.in. za przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych, w rozumieniu art. 2 pkt. 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z pózn. zm.) za które uważa sie także zespół pojazdów składający sie z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów. Opłata ta zwana jest „opłata elektroniczna” i będzie pobierana za przejazd po drogach krajowych lub ich odcinkach. Opłata ta zastąpi funkcjonującą obecnie ryczałtowa opłatę za przejazd po drogach krajowych (tzw. system winietowy).

Przedmiotowy projekt rozporządzenia określa drogi krajowe lub ich odcinki, na których pobierana będzie opłata elektroniczna. Mając na uwadze potrzeby utrzymania i ochrony dróg istotnych dla rozwoju sieci drogowej w § 1 projektowanego rozporządzenia wskazano wykaz dróg krajowych lub ich odcinków, na których pobiera sie opłatę elektroniczna. Przedmiotowy wykaz będzie uzupełniany wraz z oddawaniem do użytkowania kolejnych odcinków autostrad, dróg ekspresowych czy też rozbudowywanych dróg krajowych innych klas technicznych. Wykaz może być też rozszerzany o inne drogi krajowe, jeżeli działanie takie będzie konieczne dla zapewnienia właściwej polityki przewozowej lub ochrony tych dróg.

W § 2 projektu rozporządzenia wskazano sposób wyznaczania początku i końca odcinka drogi krajowej, na którym będzie pobierana opłata elektroniczna. Wzorem innych krajów członkowskich Unii Europejskiej system opłaty elektronicznej wprowadzany będzie na wybranych odcinkach dróg krajowych o najwyższym standardzie (w szczególności lezące w sieci TEN-T autostrady i drogi ekspresowe, przy czym system opłaty elektronicznej w pierwszym etapie wdrażany będzie na sieci drogowej wybudowanej i eksploatowanej w systemie tradycyjnym) oraz wybranych drogach krajowych dwujezdniowych.

Ocena skutków regulacji

1. Podmioty, na które oddziałuje regulacja
Projektowana regulacja bedzie oddziaływać na Generalna Dyrekcje Dróg Krajowych i Autostrad, drogowa spółkę specjalnego przeznaczenia, w przypadku powierzenia jej zadan z zakresu systemu opłaty elektronicznej oraz może oddziaływać na podmioty, z którymi minister właściwy do spraw transportu zawarł bądź zawrze umowę o budowę i eksploatacje albo wyłącznie eksploatacje autostrady płatnej. Ponadto projekt kierowany jest do wszystkich podmiotów korzystających z dróg krajowych, wykorzystujących w tym celu pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusy niezależnie od ich masy.

2. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.
Projektowane rozporządzenia będzie miało pozytywny wpływ na sektor finansów publicznych. Przewiduje sie, że objecie systemem opłaty elektronicznej zarówno autostrad, dróg ekspresowych oraz dróg krajowych generować będzie wyższe przychody w porównaniu z przychodami, jakie były generowane w systemie winietowym. Projektowane rozporządzenie określa podstawowa siec dróg krajowych, na której pobierana będzie opłata elektroniczna. Wpływy z opłaty elektronicznej stanowić będą drugie stałe źródło zasilania Krajowego Funduszu Drogowego, które finansuje realizacje zadań w zakresie budowy i przebudowy sieci dróg krajowych. Zgodnie z proponowanym wykazem dróg krajowych lub ich odcinków, opłata elektroniczna wprowadzona będzie przede wszystkim na autostradach i drogach ekspresowych, które są obecnie w trakcie budowy lub na etapie prac przygotowawczych. W przypadku istniejących odcinków dróg krajowych wprowadzeniu opłat będzie towarzyszyć realizacja programu ochrony dróg równoległych obejmującego zabiegi o charakterze prawnym, organizacyjnym, inżynieryjnym i kontrolnym. Ponadto, jak wskazują doświadczenia innych krajów, zastosowanie elektronicznego poboru opłat przyczynia sie do powrotu pojazdów na drogi płatne (zwiększenie komfortu przejazdu), a w każdym razie do zmniejszenia odpływu ruchu na drogi alternatywne. Ewentualny odpływ ruchu na drogi alternatywne może być dodatkowo zmniejszony objęciem elektronicznym poborem opłat dróg ekspresowych oraz wybranych dróg krajowych równoległych.

3. Wpływ regulacji na rynek pracy.
Pobieranie opłat w systemie opłaty elektronicznej będzie miało pozytywny wpływ na rynek pracy – szacuje sie, że powstanie ok. 700 miejsc pracy.

4. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
Wdrożenie systemu opłaty elektronicznej wiązać sie będzie z wprowadzeniem zasady, że stawka opłaty będzie odzwierciedlać faktyczny koszt zużycia drogi przez użytkownika. Wymusi to zracjonalizowanie kosztów przez wszystkie podmioty, które korzystają z dróg publicznych, wykorzystujące pojazdy o dmc powyżej 3,5 t. Ponadto należy oczekiwać, że nastąpi zwiększenie racjonalności w strukturze przewozów, tj. zmniejszenie udziału pustych przejazdów dalekobieżnych oraz przeniesienie części przewozów towarowych i osobowych na alternatywne środki transportu (w szczególności transport kolejowy).