O połowę mniej ofiar do 2020 r.

Najnowszy, IV Europejski Program Działań na rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Unii Europejskiej stawia ambitny cel – zmniejszenie o połowę liczby ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych w ciągu najbliższej dekady. Strategiczne Wytyczne do IV Programu zostały przyjęte 20 lipca 2010 r.

Zawierają opis obszarów działań na rzecz 50% redukcji liczby ofiar śmiertelnych w latach 2010-2020, w tym inicjatywy na poziomie europejskim i krajowym o różnorodnym charakterze, m.in. zmierzające do poprawy bezpieczeństwa pojazdów, infrastruktury oraz zmiany zachowań uczestników ruchu drogowego. W dokumencie znalazło się 7 strategicznych celów na następne 10 lat, bez wyznaczonych ram czasowych dla realizacji poszczególnych działań: udoskonalenie systemów bezpieczeństwa w pojazdach; budowa bezpieczniejszej infrastruktury drogowej; przyspieszenie w sferze Inteligentnych Systemów Transportowych (ITS); udoskonalenie systemu szkoleniowego dla użytkowników dróg; skuteczniejsze egzekwowanie przepisów; ustalanie celu w zakresie redukcji liczby rannych w wypadkach drogowych; nowe podejście do motocyklistów.

 Według wyników badań zrealizowanych w ramach Eurobarometru (międzynarodowe badania opinii publicznej realizowane na zlecenie Komisji Europejskiej), które opublikowane zostały tego samego dnia co IV Europejski Program BRD, Europejczycy są zdania, że priorytetem dla władz powinna być poprawa infrastruktury (52% respondentów wyraziło taką opinię), skuteczniejsze egzekwowanie przepisów prawa ruchu drogowego (42%) i wdrażanie identycznych regulacji prawnych do kierowców krajowych i zagranicznych (36%).

7 strategicznych celów UE w latach 2010-2020

1. Udoskonalenie systemów bezpieczeństwa w pojazdach

W latach 2001-2010 (czyli w okresie obowiązywania poprzedniego, III Europejskiego Programu BRD) odnotowano znaczący postęp odnośnie wyposażenia pojazdów w systemy bezpieczeństwa biernego: pasów bezpieczeństwa i poduszek powietrznych, oraz upowszechnianiu ich stosowania wśród kierowców i pasażerów. Nowy Program BRD zakłada wdrażanie środków, w tym regulacji prawnych, w obszarze systemów bezpieczeństwa czynnego pojazdów. Obowiązkowym wyposażeniem stać się mogą np.: systemy elektronicznej kontroli stabilności (w samochodach osobowych, autobusach i ciężarówkach), systemy ostrzegania przed niezamierzoną zmianą pasa ruchu (w samochodach ciężarowych i autobusach), systemy hamowania awaryjnego (w samochodach ciężarowych i autobusach), systemy przypominające o zapięciu pasów bezpieczeństwa (w samochodach osobowych i ciężarowych). Wprowadzane będą także urządzenia ograniczające prędkość lekkich pojazdów dostawczych i furgonów (na wzór tych, które znajdują się już w samochodach ciężarowych). Komisja Europejska zmierza także kontynuować działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów poprzez wymóg stosowania zderzaków i masek pojazdów absorbujących energię oraz wstecznych lusterek zmniejszających strefę martwego pola.

2. Budowa bezpieczniejszej infrastruktury drogowej

Wsparcie finansowe z budżetu UE otrzymają, w myśl założeń IV Programu BRD, tylko te projekty budowlane, które spełnią wymogi dyrektyw o bezpieczeństwie dróg i tuneli. Regułę tę stosuje się już w przypadku transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).

3. Przyspieszenie w sferze ITS

Komisja Europejska zamierza określić nowe specyfikacje techniczne służące wymianie danych między pojazdami oraz między pojazdami a inteligentną infrastrukturą. Umożliwi to np.: powiadamianie w czasie rzeczywistym o zalecanych ograniczeniach prędkości, natężeniu ruchu, wykryciu pieszych.

4. Udoskonalenie systemu szkoleniowego dla użytkowników dróg

Komisja Europejska zaleca opracowanie przez państwa członkowskie wspólnej strategii w dziedzinie edukacji i szkoleń w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Taka strategia zapewnić powinna poprawę jakości systemu szkoleń i egzaminów na prawo jazdy. Przewiduje się m.in. wprowadzenie nakazu jazdy z asystą dla młodych kierowców, okresu praktyki poprzedzającego otrzymanie prawa jazdy, okresu próbnego dla nowych kierowców (podlegaliby oni bardziej rygorystycznej kontroli), dodanie zagadnień z zakresu jazdy przyjaznej dla środowiska w ramach teoretycznych i praktycznych egzaminów w celu propagowania bezpieczniejszego i mniej szkodliwego dla przyrody stylu jazdy.

5. Skuteczniejsze egzekwowanie przepisów

Komisja Europejska wnosi o zaostrzenie ogólnoeuropejskich i krajowych kontroli służących egzekwowaniu obowiązujących przepisów. W praktyce obejmie to rozwiązania takie jak: opracowanie przez poszczególne państwa członkowskie krajowych planów wykonania prawa unijnego czy też realizację kampanii informacyjnych na skalę ogólnoeuropejską. Komisja rozważa także możliwość wprowadzenia obowiązku stosowania alkomatu z blokadą rozruchu silnika (alcolock) przez pewne grupy zawodowe (np. kierowców autobusów szkolnych) lub w programach rehabilitacyjnych dla osób, które dopuściły się wykroczenia pod wpływem alkoholu.

6. Ustalanie celu w zakresie redukcji liczby rannych w wypadkach drogowych

Wskazanie szczegółowego celu w tym obszarze wymaga przezwyciężenia pewnych trudności, wynikających przede wszystkim z braku wspólnych dla całej UE definicji poważnych i drobnych obrażeń ciała. Zadaniem państw członkowskich będzie także wymiana doświadczeń w dziedzinie zaangażowania służb ratunkowych w ratowanie ofiar wypadków drogowych oraz stworzenie unijnego systemu gromadzenia i analizy danych dotyczących obrażeń ciała doznanych przez uczestników wypadków.

7. Nowe podejście do motocyklistów

Komisja zamierza skupić się na działaniach mających na celu poprawę bezpieczeństwa motocyklistów i osób poruszających się innymi pojazdami dwukołowymi. Jak pokazują statystyki, najmniejszy spadek liczby ofiar śmiertelnych i rannych spośród wszystkich uczestników ruchu drogowego, odnotowano właśnie w grupie osób poruszających się dwukołowcami. W związku z tym, należy dołożyć wszelkich starań, aby zostały wprowadzone w życie regulacje prawne, nakładające obowiązek montowania w dwukołowcach (określonych typów) systemów hamowania ABS, automatycznie zapalającego się reflektora przedniego oraz zmodernizowanych środków zapobiegających nieuprawnionym ingerencjom mającym na celu np.: unieszkodliwianie automatycznego ogranicznika prędkości. W ciągu 10 lat zostaną opracowane zostaną normy techniczne w dziedzinie wyposażenia ochronnego (w tym obowiązkowego ubioru) oraz przeprowadzone analizy wykonalności projektu wyposażania motocykli i odzieży ochronnej w poduszki powietrzne.