Ustawa o kierujących, czyli końca nie widać

Batalia o kształt ustawy o kierujących przeciąga się. Wszystko za sprawą ciągle żywego tematu samochodów do egzaminowania, określania warunków prowadzenia SuperOSK oraz forsowania wspólnych poprawek, które przygotowało środowisko.

Za nami już siódma sesja procedowania ustawy o kierujących, która odbyła się 20 i 22 lipca br. Wszyscy liczyli, że uda się do tego czasu zakończyć prace na etapie podkomisji, jednak liczne dyskusje i zgłaszane prawie za każdym razem poprawki sprawiły, że prace mogą się jednak przeciągnąć. Uciekający nieubłaganie czas dostrzegł już przewodniczący podkomisji, poseł Jan Tomaka, który podczas obrad zasugerował, żeby ograniczyć dyskusję i zająć się analizą konkretnych, zgłaszanych przez stronę społeczną poprawek. Tym samym rozpoczął się tzw. drugi obieg, gdzie rozpatruje się kształt projektu z uwzględnieniem wniesionych poprawek.

Czy SuperOSK będą super?

Duże emocje i żywiołową reakcję przedstawicieli OSK wzbudziła propozycja strony rządowej odnośnie do brzmienia art. 31 ust. 1, precyzująca wymogi, jakie będzie musiał spełniać nowo tworzony SuperOSK, czyli ośrodek spełniający dodatkowe wymagania. Według przepisu opracowanego przez resort przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców może wystąpić, po upływie roku od dnia uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców lub ewidencji, o poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań. W pierwszej wersji przedsiębiorca, żeby otworzyć SuperOSK, musiałby m.in. być w posiadaniu lokalu biurowego, który będzie jego własnością lub będzie w jego posiadaniu przez co najmniej trzy lata. Podobnie jeśli chodzi o salę wykładową i plac manewrowy. Oprócz tego musiałby mieć oczywiście samochody w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy objętych poświadczeniem oraz dysponować pomocami i środkami dydaktycznymi niezbędnymi do prowadzenia szkoleń w zakresie uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami wszystkich kategorii, uzyskiwania uprawnień instruktorów nauki jazdy, szkolenia osób ubiegających się o kartę rowerową. Musiałby ponadto zatrudniać co najmniej dwóch instruktorów w tym jednego z co najmniej pięcioletnim doświadczeniem w szkoleniu w zakresie prawa jazdy kategorii B lub C i jednego posiadającego uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub B, C, D oraz przygotowanie pedagogiczne. Do tego dochodziłaby jeszcze konieczność posiadania akredytacji kuratora oświaty.

Wymogi te były jednak zdaniem branżowców niezbyt wygórowane. Wobec powyższego Roman Stencel, prezes OIGOSK, zainicjował spotkanie przedstawicieli PFSSK, PIGOSK i OIGOSK, które odbyło się 21 lipca br. w siedzibie PIGOSK przy ul. Jagiellońskiej 71 w Warszawie. Na spotkaniu tym wypracowano wspólne stanowisko i zredagowano treść wymogów dla SuperOSK, które z drobnymi poprawkami zostały zaakceptowane przez dyrektora Bogdanowicza (patrz ramka). – Formułując wymogi, świadomie podnieśliśmy wysoko poprzeczkę – mówi Stencel. – Sprawi to, że liczba SuperOSK w województwie będzie niewielka, a więc będzie łatwość skutecznego nadzoru oraz zostanie wyeliminowana szkodliwa konkurencja cenowa pomiędzy nimi. Mała liczba SuperOSK ze względów logistyczno-geograficzno-ekonomicznych ograniczy ich dostępność dla kursantów, w konsekwencji nie będą stanowić destrukcyjnej konkurencji w zakresie szkoleń kandydatów na kierowców dla peryferyjnych OSK.

Poza tym branżowcy argumentują, że inwestowane spore pieniądze, chociażby w pojazdy czy w wysoko wykwalifikowaną kadrę, powinny eliminować działania nielegalne, skutkujące po ich ujawnieniu konsekwencjami wykreślenia z rejestru, utratą wiarygodności, co powinno przełożyć się na rzetelne realizowanie programów szkolenia w zakresie kompetencji SuperOSK nadanych ustawą o kierujących pojazdami.

A co będzie mógł przedsiębiorca? Niemało, bowiem w skład kompetencji SuperOSK wchodzi prowadzenie szkolenia teoretycznego w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i internetu pod nadzorem ośrodka szkolenia kierowców (art. 23 ust. 3), prowadzenie kursów dla kandydatów na instruktorów i wykładowców (art. 35 ust. 1), organizowanie trzydniowych warsztatów doskonalenia zawodowego instruktorów i wykładowców (art. 35 ust. 6), możliwość prowadzenia nieodpłatnych zajęć dla uczniów ubiegających się o wydanie karty rowerowej (art. 40 ust. 2). Wspólne postulaty PFSSK, PIGOSK i OIGOSK dokładają do tego jeszcze kompetencje w zakresie prowadzenia szkoleń i kursów w okresie próbnym pomiędzy czwartym a ósmym miesiącem od wydania po raz pierwszy prawa jazdy kat. B, w tym szkoleń praktycznych na urządzeniu technicznym do symulowania warunków jazdy oraz prowadzenia kursów reedukacyjnych, które miały być zarezerwowane jedynie dla ośrodków doskonalenia techniki jazdy.

Czym na egzamin?

Kolejnym ważnym dla branży tematem są oczywiście samochody do szkolenia i egzaminowania. Szkoleniowcy zgodni są co prawda, że skończyć należy z narzucanymi przez WORD-y zbyt częstymi zmianami flot, jednak ścierają się dwie koncepcje naprawy tej sytuacji. OIGOSK zgłosiła poprawkę, która dopuszczać miałaby do egzaminu praktycznego, oprócz pojazdu pozostającego w dyspozycji WORD-u, również pojazd będący w dyspozycji osoby egzaminowanej (na jej wniosek i koszt). W praktyce chodzi tu oczywiście o możliwość zdawania egzaminu na samochodzie szkoleniowym. Wiceminister Tadeusz Jarmuziewicz zastrzegł, że rozwiązanie takie zawiera elementy poważnego ryzyka związanego ze stanem technicznym pojazdów, które podstawiałyby dla zdających ośrodki szkoleniowe. Przedstawiciel resortu wyraził również obawy związane z koniecznością nagrywania przebiegu egzaminów w podstawianych samochodach. Problemem według niego mogłoby być zgrywanie danych z urządzenia monitorującego, konsekwencje jego niesprawności oraz braku kompatybilności z urządzeniami WORD-ów.

Alternatywną propozycję przedstawiły z kolei PIGOSK, PFSSK i LOK. Zgłosiły one poprawkę, która zakłada konsorcyjny wybór auta do egzaminowania, którego dokonywałyby WORD-y w porozumieniu z regionalnymi organizacjami społecznymi zrzeszającymi OSK, a w przypadku ich braku z organizacjami o zasięgu ogólnopolskim, reprezentującymi interesy przedsiębiorców prowadzących OSK, na podstawie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, nie częściej niż co cztery lata. Propozycję tę poparło co prawda Krajowe Stowarzyszenie Dyrektorów WORD-ów, jednak ponownie swój protest wyraził resort. Jarmuziewicz podniósł tu kwestię mieszania finansów publicznych z prywatnymi i uznał za całkowicie zbędną regulację ustawową w tym zakresie. Wskazywał, że przy obecnym stanie prawnym nie ma przeszkód, aby WORD-y zawierały z organizacjami porozumienia co do wyłonienia dostawcy pojazdów w ramach konsorcyjnego przetargu publicznego. W związku z tym, że część posłów z podkomisji również podzieliła te wątpliwości, zdecydowano do wrześniowego posiedzenia nie rozstrzygać kwestii dysponowania pojazdami egzaminacyjnymi.

Wspólne poprawki

Podczas ostatniej sesji procedowania projektu udało się po części przeforsować poprawki, które zgłosiły wspólnie PIGOSK, OIGOSK, PFSSK (patrz ramka). Z 16 rozpatrzono 7. Zaakceptowano poprawkę rozszerzającą nieco art. 23 ust. 4. Według niej egzamin wewnętrzny jest przeprowadzany odpowiednio po ukończeniu zajęć przez instruktora lub wykładowcę, wyznaczonych przez kierownika podmiotu prowadzącego szkolenie, a nie jak w pierwotnej wersji, po zakończeniu całości szkolenia przez instruktora, który je prowadził. Kolejna zaakceptowana poprawka dotyczy natomiast art. 27 ust. 5 – według niej zaświadczenia o ukończeniu kursu podpisywać będzie odpowiednio kierownik ośrodka szkolenia kierowców albo kierownik innego podmiotu prowadzącego szkolenie. Pierwotna wersja zakładała, że takie zaświadczenie będzie musiał podpisać dodatkowo instruktor prowadzący zajęcia z osobą, której to zaświadczenie dotyczy.

Dzięki poprawkom rozszerzony został również art. 28 ust. 2 pkt 2. Według nowych ustaleń przedsiębiorca chcący prowadzić OSK będzie musiał zatrudnić w ośrodku szkolenia kierowców co najmniej jednego instruktora posiadającego uprawnienia oraz udokumentowaną trzyletnią praktykę w szkoleniu kandydatów na kierowców (co nie było wymogiem w poprzednim kształcie) pozwalającą na prowadzenie szkolenia w zakresie uzyskiwania uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii prawa jazdy określonej we wniosku, o którym mowa w ust. 4, lub sam musi być instruktorem spełniającym te wymagania.

Art. 53 wzbogacono z kolei o ust. 2, który dopuszczać ma rejestrowanie za pomocą urządzenia technicznego do zapisu obrazu i dźwięku przebiegu praktycznej części egzaminu państwowego w zakresie uprawnień innych niż kategoria B prawa jazdy.

Nie wszystko jednak udało się przeforsować. – Wobec sprzeciwu dyrektora Bogdanowicza, posłowie odrzucili poprawkę wspólną polegającą na skreśleniu w art. 27 ust. 1 pkt 3 – komentuje Roman Stencel z OIGOSK.

Pozostał w związku z tym zapis narzucający ośrodkom przekazywanie staroście, w terminie 14 dni od dnia zakończenia kursu i wydania zaświadczenia o jego ukończeniu, następujących danych osób, które ukończyły kurs: imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, PESEL, adres, zakres ukończenia kursu oraz dane instruktora lub wykładowcy, który prowadził kurs. To zdaniem branżowców utrudni pracę zarówno ośrodkom, jak i starostwom. Na forum podniósł ten temat Stencel, który zapytał zgromadzonych, czemu poza mitręgą biurokratyczną ma służyć wymóg art. 27 ust. 1 pkt 3. Od przedstawiciela resortu usłyszano tylko lakoniczną informację, że jest to element systemu nadzoru nad OSK i jako taki jest niezbędny dla właściwego i skutecznego funkcjonowania tego systemu.

Podczas ostatniej sesji nie udało się natomiast rozpatrzeć poprawek do rozdziału 12 (badania lekarskie), 13 (badania specjalistyczne) z powodu nieuzgodnienia na czas tych poprawek z Ministerstwem Zdrowia. Sesję zakończono na procedowaniu art. 71. Kolejne posiedzenia podkomisji już pod koniec września.

Maciej Piaszczyński

———————————-

Propozycja warunków otworzenia SuperOSK, którą zgłosiły PIGOSK, OIGOSK, PFSSK i LOK.

W art. 31 ust. 1 otrzymuje następujące brzmienie:

1. Przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców może wystąpić do starosty, o którym mowa w art. 28 ust. 3, z wnioskiem o wydanie poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych wymagań jeżeli:

1) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców od co najmniej 5 lat;

2) prowadzi ośrodek szkolenia kierowców w zakresie co najmniej kategorii A, B, C i D prawa jazdy;

3) posiada:

a) odpowiednie warunki lokalowe, w tym co najmniej:

– lokal biurowy, który:

umożliwia przyjmowanie interesantów,

umożliwia przechowywanie dokumentacji związanej ze szkoleniem,

jest wyposażony w sprzęt i urządzenia biurowe,

– salę wykładową, która jest wyposażona w sprzęt i urządzenia umożliwiające prowadzenie zajęć,

– plac manewrowy, który:

powinien być zabezpieczony przed dostępem osób postronnych, w szczególności ogrodzony,

umożliwia wykonanie wszystkich zadań wynikających z programu szkolenia,

b) pojazdy szkoleniowe w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C i D, przy czym:

– co najmniej jeden pojazd w zakresie danej kategorii prawa jazdy jest własnością tego przedsiębiorcy lub przedmiotem umowy leasingu,

– pojazd w zakresie prawa jazdy kategorii:

A, B jest nie starszy niż 5 lat,

C jest nie starszy niż 7 lat,

D jest nie starszy niż 12 lat,

c) pomoce i środki dydaktyczne zapewniające prowadzenie szkolenia zgodnie z obowiązującym programem szkolenia w zakresie:

– uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C i D,

– uzyskiwania uprawnień instruktorów nauki jazdy,

– szkolenia osób ubiegających się o kartę rowerową,

4) zatrudnia wykwalifikowaną kadrę dydaktyczną, w tym:

– dwóch instruktorów posiadających uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii B lub C od co najmniej pięciu lat,

– jednego instruktora posiadającego uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub B, C, D oraz

– osobę posiadającą przygotowanie pedagogiczne zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.),

5) posiada akredytację kuratora oświaty, o której mowa w art. 68b ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).

2. Do wniosku przedsiębiorca załącza kopie dokumentów potwierdzających spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1.

3. Poświadczenie zachowuje ważność do czasu zmiany stanu faktycznego stanowiącego podstawę wydania poświadczenia.

4. Przedsiębiorca jest obowiązany w terminie 14 dni zawiadomić starostę, który wydał poświadczenie, o zmianie stanu faktycznego stanowiącego podstawę wydania poświadczenia.

Pakiet 16 wypracowanych wspólnie przez PFSSK, OIGOSK i PIGOSK poprawek do projektu ustawy o kierujących w kształcie, który został przedstawiony członkom sejmowej podkomisji.

1. Zmiana brzmienia art. 23 ust. 4. Egzamin wewnętrzny jest przeprowadzany odpowiednio po ukończeniu zajęć, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3 lub ust. 3 przez instruktora albo wykładowcę, wyznaczonych przez kierownika podmiotu prowadzącego szkolenie. Wykładowca przeprowadza wyłącznie teoretyczny egzamin wewnętrzny.

2. Wykreślić art. 27 ust. 1 pkt 3 o brzmieniu: przekazywać staroście, o którym mowa w pkt 1 w terminie 14 dni od dnia zakończenia kursu i wydania zaświadczenia o jego ukończeniu, następujące dane osób, które ukończyły kurs…

3. Zmiana brzmienia art. 27 ust. 5: Zaświadczenia, o których mowa w ust. 3, podpisuje odpowiednio kierownik ośrodka szkolenia kierowców albo kierownik innego podmiotu prowadzącego szkolenie.

4. Zmiana brzmienia art. 28 ust. 2 pkt 2: Ośrodek szkolenia kierowców może prowadzić przedsiębiorca, który zatrudnia w ośrodku szkolenia kierowców co najmniej jednego instruktora z co najmniej trzyletnim udokumentowanym doświadczeniem w szkoleniu i posiadającego uprawnienia pozwalające na prowadzenie szkolenia w zakresie uzyskiwania uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii prawa jazdy określonej we wniosku, o którym mowa w ust. 4, lub sam jest instruktorem spełniającym takie wymogi.

5. Zmiana brzmienia (pkt 2) art. 43 ust. 1: Starosta, o którym mowa w art. 28 ust. 3, kontroluje ośrodek:

1) co najmniej raz w roku lub

2) jeżeli na nieprawidłowy przebieg szkolenia wskazują:

a) analiza statystyczna zdawalności osób szkolonych w tym ośrodku lub

b) złożone na ośrodek skargi.

6. Zmiana brzmienia art. 43 ust. 3: Analizę statystyczną, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, sporządza starosta, na podstawie danych uzyskanych od wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego – w zakresie informacji o wynikach egzaminu państwowego uzyskiwanych przez osoby, które ukończyły szkolenie w danym ośrodku szkolenia kierowców.

7. Zmiana brzmienia (dodano ust.2): art. 53.

ust. 1. Przebieg praktycznej części egzaminu państwowego w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii B jest rejestrowany za pomocą urządzenia technicznego służącego do zapisu obrazu i dźwięku.

ust. 2. Dopuszcza się rejestrowanie przebiegu praktycznej części egzaminu państwowego w zakresie uprawnień innych niż B kategorii prawa jazdy, przy zastosowaniu urządzenia, o którym mowa w ust. 1.

ust. 3. Zapis z praktycznej części egzaminu przechowuje się przez okres 14 dni od dnia przeprowadzenia egzaminu.

ust. 4. W przypadku gdy osoba składająca egzamin złożyła skargę na jego przebieg lub warunki, w jakich był przeprowadzany, zapis jest przechowywany do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego.

ust. 5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 6, jeżeli egzamin jest przeprowadzany pojazdem:

1) osoby niepełnosprawnej wymaga¬jącej przysto¬sowania pojazdu do rodzaju schorzenia;

2) bez pedału sprzęgła, jeżeli nie jest to pojazd będący w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.

6. Na pisemny wniosek osoby, o której mowa w ust. 5 pkt 1, egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powołana przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, w którym przeprowadzany jest egzamin.

8. Zmiana brzmienia: art. 89a. 1. Kurs dokształcający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 88 ust. 2 pkt 1 lit. a, prowadzi wojewódzki ośrodek ruchu drogowego lub ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31.

9. Zmiana brzmienia: art. 89a ust. 3. Podmioty, o których mowa w ust. 1, wydają zaświadczenie o ukończeniu kursu kierowcy, który uczestniczył we wszystkich przewidzianych w programie zajęciach.

10. Zmiana brzmienia: art. 89a ust. 5. Opłata, o której mowa w ust. 4, stanowi przychód podmiotów, o których mowa w ust. 1.

11. Zmiana brzmienia: art. 89b. 1. Praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym, o którym mowa w art. 88 ust. 2 pkt 1 lit. b, prowadzi odpłatnie ośrodek doskonalenia techniki jazdy lub ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31 i dysponujący urządzeniem technicznym do symulowania zagrożeń w ruchu drogowym, spełniającym wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 39g ust.12 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, posiadającym odpowiedni certyfikat wydany przez jednostkę akredytowaną w polskim systemie akredytacji.

12. Zmiana brzmienia: art. 89b ust. 3. Podmioty, o których mowa w ust. 1 wydają zaświadczenie o ukończeniu szkolenia kierowcy, który uczestniczył we wszystkich przewidzianych w programie zajęciach.

13. Zmiana brzmienia: art. 94. 1. Kurs reedukacyjny, o którym mowa w art. 93 ust. 1 pkt 4 lub 5, prowadzi, za opłatą, wojewódzki ośrodek ruchu drogowego lub ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31.

14. Zmiana brzmienia: art. 94 ust. 5. Podmioty, o których mowa w ust. 1, wydają zaświadczenie o ukończeniu kursu reedukacyjnego kierowcy, który uczestniczył we wszystkich przewidzianych w programie zajęciach.

15. Zmiana brzmienia: art. 94 ust. 6. Opłata, o której mowa w ust. 1, stanowi przychód podmiotów, o których mowa w ust. 1.

16. Zmiana brzmienia: art. 105f ust. 2 pkt 2 posiada uprawnienia instruktora nauki jazdy, o którym mowa w art. 36 ust. 1, w zakresie kategorii prawa jazdy objętych szkoleniem.

Wnioskodawcy poprawek:

PFSSK – reprezentowana przez prezesa Krzysztofa Szymańskiego

PIGOSK – reprezentowana przez prezesa Aleksandra Igielskiego

OIGOSK – reprezentowana przez prezesa Romana Stencla

(Zredagował Roman Stencel)