Niebezpieczne zawracanie – czy można inaczej?

W artykule szkoleniowcy ze Stowarzyszenia Ośrodków Szkolenia Kierowców w Warszawie omawiają odmienny sposób szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców w zakresie manewru zawracania.

Proponujemy zmianę proporcji czasu poświęconego na powszechnie stosowaną naukę zawracania na trzy na korzyść nauki innych technik zawracania.

Postanowiliśmy przeanalizować kilka problemów występujących przy zawracaniu, które jest tylko pozornie łatwym do wykonania manewrem. Proponujemy nieco odmienny punkt widzenia od powszechnie stosowanego w czasie szkolenia na kursach prowadzonych w OSK.

Chcemy przede wszystkim zwrócić uwagę na poważne zagrożenia związane z wykonywaniem tego manewru. Początkujący kierowca powinien zawsze wybierać najbezpieczniejszy sposób dla siebie i innych. Należy podkreślić, że podstawą dla bezpiecznego wykonania manewru jest decyzja przyszłego kierowcy o możliwości wykonania zawracania wynikająca z warunków oraz natężenia ruchu w konkretnym momencie.

Wybór właściwej metody zawracania jest najważniejszą z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego decyzją każdego kierowcy. Z tym właśnie początkujący kierowcy mają najwięcej problemów, ponieważ nie potrafią właściwie ocenić zagrożenia, co nieuchronnie prowadzi do tragicznych zdarzeń drogowych.

Zawracanie na trzy zawsze było doskonałym ćwiczeniem sprawności w trakcie szkolenia. Dawniej manewr ten był wykonywany wyłącznie na placu manewrowym, a obecnie program zakłada przeprowadzenie go w ruchu drogowym. Ze względu na jego skomplikowanie techniczne, trzykrotną zmianę kierunków jazdy oraz długi czas wykonywania uważamy, że manewr ten powinien być eliminowany z programów szkoleniowych i egzaminacyjnych, oraz wskazywany jako główną przyczynę zagrożeń i wypadków.

Kursanci powinni nabrać przekonania, że odstąpienie od wykonywania zawracania na trzy na korzyść możliwości zawrócenia z tak zwanym wykorzystaniem infrastruktury drogi jest zawsze korzystniejsze i bardziej bezpieczne.

Przypomnijmy sobie obowiązujące zasady ruchu drogowego dotyczące zawracania.

Zabrania się zawracania:

1. w tunelu

2. na moście

3. wiadukcie

4. autostradzie

5. drodze ekspresowej, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych

6. drodze jednokierunkowej

7. w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch ten utrudnić.

8. przy znakach pionowych, poziomych oraz sygnalizacji świetlnej.

Podstawy do podjęcia decyzji:

* oceń sytuację drogową

* zdecyduj o sposobie zawracania

* wyjeżdżaj przodem na drogę o większym ruchu

* ustąp pierwszeństwa

* zachowaj szczególną ostrożność.

Alternatywą dla niebezpiecznego manewru zawracania na trzy są następujące techniki:

* jednym skrętem * od osi jezdni w lewo

* od prawego krawężnika w lewo

* z wykorzystaniem uliczki, wjazdu do bramy z lewej

* z wykorzystaniem uliczki, wjazdu do bramy z prawej

* z przejeżdżaniem poza środek skrzyżowania lub bez przejeżdżania poza środek skrzyżowania.

Oczywiście idealnym rozwiązaniem byłoby szersze stosowanie reguły o zawracaniu tylko w miejscach do tego przeznaczonych. Adepci nauki jazdy muszą zrozumieć i przyswoić sobie od samego początku zasadę, że pojazd manewrujący z prawie zerową prędkością pośród innych pojazdów poruszających się z normalną prędkością stanowi zawsze realne zagrożenie, co może w konsekwencji doprowadzić do wielu tragedii. Pamiętajmy, że kursantom należy wpajać zasadę, że najlepszym sposobem rozwiązania konkretnej sytuacji drogowej jest taka, która zakłada maksimum bezpieczeństwa dla wszystkich uczestników ruchu.

Powyższa zasada dotyczy zarówno typowej sytuacji drogowej, jak również sytuacji w trakcie egzaminu państwowego. Osoby egzaminowane powinny mieć większą świadomość tego, że w uzasadnionych przypadkach mają prawo i obowiązek poinformować egzaminatora o odstąpieniu od wykonania niebezpiecznego w ich mniemaniu manewru i poszukać lepszej sposobności, nawet jeśli wymaga to poświęcenia paru dodatkowych minut i przejechania dodatkowych kilometrów, aby bezpiecznie dojechać do celu. Powtarzać będziemy, że kierowca musi zawsze być w stanie przewidzieć niekorzystny rozwój sytuacji na drodze i tak dostosować technikę i strategię prowadzenia pojazdu, aby uniknąć kolizji.

Właśnie takie postawy, a nie tylko mechaniczne stosowanie przepisów ruchu drogowego powinny być promowane podczas szkolenia i w trakcie egzaminu państwowego. Narastająca i potwierdzona w statystykach liczba wypadków skłania do refleksji na temat sposobu szkolenia poszczególnych elementów. Refleksja ta powinna mieć odzwierciedlenie w nowym rozporządzeniu dotyczącym programów szkolenia i egzaminowania.

Wojciech Szemetyłło, Dariusz Gil