ITS zgarnął większość

Dopiero dwa tygodnie przed wejściem w życie nowych egzaminów teoretycznych ostatnie WORD-y zdecydowały się na wybranie systemu informatycznego. Rzutem na taśmę zrobiły to wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego na Mazowszu i w Krakowie.

Z ostatecznych wyników batalii o wdrożenie w WORD-ach nowego systemu zadowolone może być chyba tylko konsorcjum ITS/Sygnity, którego ofertę wybrało 35 z 49 ośrodków. Jest to m.in. całe zachodniopomorskie, pomorskie i warmińsko-mazurskie, podlaskie, wielkopolskie, łódzkie, lubelskie i świętokrzyskie. Jest też sześć województw, na których obszarze wyłoniono dwa różne systemy. Chodzi tu o woj. lubuskie (Gorzów – ITS/Sygnity, Zielona Góra – PWPW/HP), kujawsko-pomorskie (Bydgoszcz, Włocławek – PWPW/HP, Toruń – ITS/Sygnity), dolnośląskie (Jelenia Góra, Wrocław, Wałbrzych – ITS/Sygnity, Legnica – PWPW/HP), śląskie (Katowice, Bielsko-Biała – ITS/Sygnity, Częstochowa – PWPW/HP), małopolskie (Nowy Sącz, Tarnów – ITS/Sygnity, Kraków – PWPW/HP) i podkarpackie (Przemyśl, Krosno, Tarnobrzeg – ITS/Sygnity, Rzeszów – PWPW-HP). Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych i Hewlett-Packard jako jedyne są natomiast obecne w woj. mazowieckim i opolskim (szczegółowa mapa wyborów wszystkich WORD-ów znajduje się na str. 8). W sumie ich ofertę wybrało czternaście ośrodków. Co zaskakujące, taki wynik wydaje się PWPW/HP zadowalać.

– Wchodząc na rynek zmonopolizowany przez kilkanaście ostatnich lat przez ITS zdobyliśmy go w niemal 30 proc. – mówił na niewiele ponad tydzień przed wejściem w życie nowych przepisów Tadeusz Wachowski, dyrektor pionu produktów i usług identyfikacyjnych PWPW. – Oferujemy system uwzględniający wszystkie oczekiwania WORD-ów zgłaszane w czasie kilkumiesięcznego pilotażu przeprowadzonego w blisko 40 ośrodkach.

Dwie bazy

Konsekwencje funkcjonowania w polskich WORD-ach dwóch systemów informatycznych są bardzo poważne. Szczególnie dla kursantów. Każda z firm oferujących system przygotowała swoją bazę pytań. Nie jest ona w żaden sposób weryfikowana przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Egzamin teoretyczny nie wygląda wszędzie tak samo. Pytania przygotowane przez PWPW/HP różnią się od oferowanych przez ITS/Sygnity. Wart podkreślenia jest także fakt, że pytania egzaminacyjne mają różną wagę: kandydat na kierowcę otrzyma trzy punkty za pytanie mające duże znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, dwa – za średnie i jeden – za niskie. Może się więc okazać, że w jednym mieście za odpowiedź na pytanie dotyczące pierwszej pomocy otrzyma trzy punkty, w innym tylko jeden.

– Wyłonienie dwóch różnych wykonawców systemu informatycznego dla WORD-ów może skutkować wzrostem tzw. turystyki egzaminacyjnej – uważa jeden z właścicieli największych szkół jazdy w Warszawie. – Kandydaci na kierowców będą zdawać egzamin na prawo jazdy tam, gdzie zastaną łatwiejsze pytania.

Może być to szczególnie groźne w województwach, gdzie WORD-y nie były jednomyślne w wyborze dostawcy systemu informatycznego.

Wojna

Wyścig o zdobycie jak największej liczby kontraktów na wdrożenie systemu informatycznego był bardzo emocjonujący, ale też brutalny. Przepychanki pomiędzy ITS a PWPW mocno zaostrzyły się w czasie rozstrzygnięć kolejnych WORD-ów. Szczególnie gorąco było tuż przed świętami Bożego Narodzenia. Dlaczego? Poszło o pewien list. „W naszej ocenie konsorcjum ITS/Sygnity swoimi poczynaniami dopuściło się wobec PWPW nieuczciwej konkurencji” – czytamy w piśmie skierowanym do Instytutu Transportu Samochodowego przez Tadeusza Wachowskiego, dyrektora pionu produktów i usług identyfikacyjnych Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych.

O jakie działania chodzi? Wachowski wymienia m.in. wprowadzenie w błąd wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego w sprawie możliwości integracji systemu oferowanego przez ITS/Sygnity z tym w starostwach, kierowanie w stosunku do starostw zarzutu bezprawnego działania i uchylanie się od realizacji zadań publicznych, zastraszanie WORD-ów poprzez grożenie dyscypliną finansową w razie wyboru rozwiązania PWPW. „Dalsza eskalacja takiej polityki opartej na nieprawdziwym informacjach oraz niesprawdzonych opiniach, mających na celu wpłynięcie w sposób bezprawny na decyzję WORD-ów w konsekwencji skutkować może skierowaniem PWPW SA sprawy na drogę sądową” – czytamy w piśmie sygnowanym przez Wachowskiego.

Akcja – reakcja

List PWPW był reakcją na pisma, które konsorcjum ITS/Sygnity skierowało do WORD-ów skłaniających się ku ofercie PWPW/HP (Legnica, Zielona Góra, Koszalin, Bydgoszcz, Toruń, wszystkie wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego z Podkarpacia, Opole oraz Częstochowa). Na początku grudnia otrzymały one od ITS/Sygnity następującą wiadomość: „W związku z wyborem oferty Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych uprzejmie prosimy o podanie przyczyny odrzucenia oferty złożonej przez Instytut Transportu Samochodowego i firmę Sygnity SA (…). W trakcie procesu kwalifikacji przedstawiliśmy takie same gwarancje techniczne i formalnoprawne zapewnienia komunikacji z system informatycznym starostw powiatowych, jak firma konkurencyjna PWPW. W związku z powyższym wnosimy o dokonanie ponownej oceny ofert w oparciu o oficjalnie pozyskane dokumenty, informacje i fakty w ramach postępowania, ponieważ bezpodstawne odrzucenie naszej oferty skutkuje dla Państwa niekorzystnym rozstrzygnięciem, tj. zwiększonymi o ponad 45 proc. w skali roku wydatkami na realizację zadania wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego” – czytamy w liście napisanym przez ITS/Sygnity.

Początkowo konsorcjum ITS/Sygnity nie chciało odpowiadać na zarzuty PWPW. Jednak po niedługim czasie do siedziby Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przyszła odpowiedź. Wiceprezesi Sygnity – Magdalena Taczanowska i Krzysztof Ducal – stanowczo zaprzeczyli, że konsorcjum rozpowszechniało nieprawdziwe informacje. „Jednocześnie podtrzymujemy oparty na faktach i przepisach prawa nasz pogląd, że Państwa działania w postępowaniu na wybór systemu teleinformatycznego dla WORD noszą wszelkie znamiona nieuczciwej konkurencji” – czytamy w piśmie. Według członków zarządu Sygnity, jego istota sprowadza się do bezprawnego wykorzystywania przez PWPW/HP faktu posiadania praw autorskich do systemu informatycznego Kierowca wdrożonego w starostwach, w tym oprogramowania służącego do udostępniania profilu kandydata na kierowcę (PKK). Wszystko po to, żeby zająć monopolistyczną pozycję na rynku oprogramowania dla WORD oraz ośrodków szkolenia kierowców – wyrażają swoją opinię Taczanowska i Ducal.

Nieszczęsny profil

We wszystkich pismach, które wysyłają do siebie ITS i PWPW, przewija się wątek integracji systemu funkcjonującego w WORD-ach z posiadanym przez starostwa. O co w tym wszystkim chodzi? Najprościej można ten niezwykle ważny niuans wytłumaczyć tak: żeby system informatyczny funkcjonował, oprogramowanie należące do wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego musi współpracować z tzw. profilem kandydata na kierowcę, czyli częścią systemu Kierowca. Za system odpowiada PWPW, która początkowo informowała, że nie da konsorcjum ITS/Sygnity do niego dostępu. Z kolei Instytut Transportu Samochodowego prezentował zupełnie inną interpretację przepisów: starostwa są zobowiązane do udostępnienia profilu. W połowie stycznia, po kolejnej wymianie pism między konkurującymi z sobą firmami, okazało się, że stanowisko PWPW nieco się zmieniło. Dostęp do PKK i systemu Kierowca będzie możliwy, ale… za odpowiednią opłatą.

Do chwili zamknięcia tego wydania „Szkoły Jazdy” kwestia nie została rozwiązana, choć po piśmie resortu transportu (więcej na str. 10) jest do tego jakby bliżej. Na razie nie jest to jeszcze problem, bo kandydaci na kierowców, którzy zaczęli kurs przed 19 stycznia, nie będą musieli zakładać profilu kandydata na kierowcę. Ale pod koniec lutego, w marcu, egzaminy zechcą zdać ludzie rozpoczynający szkolenie już po wejściu w życie ustawy o kierujących pojazdami… Jeśli nie zostanie wypracowany żaden sensowny konsensus, to może im się to nie udać.

Co dalej?

Walka pomiędzy ITS/Sygnity a PWPW/HP nie zakończy się jednak nawet z datą wypracowania jakiegokolwiek porozumienia w sprawie PKK. Dlaczego? Wybory WORD-ów w sprawie wyłonienia dostawcy systemu informatycznego są jedynie tymczasowe, będą obowiązywały przez rok. Co potem? Mają być rozpisane przetargi, które wyłonią wykonawcę systemu na czas nieokreślony. Na taki krok zdecydowały się już WORD-y na Mazowszu. Pod koniec listopada kancelaria prawna Ćwik i Partnerzy opublikowała ogłoszenie przetargowe na jednolity system informatyczny dla wszystkich ośrodków w województwie. Czas trwania zamówienia został wyznaczony od 1 lutego do 30 czerwca 2013 r.

Jak czytamy w opisie zamówienia, dotyczy ono stworzenia autorskiej aplikacji zintegrowanego systemu teleinformatycznego dla potrzeb przeprowadzenia egzaminów państwowych na prawo jazdy, który będzie jednolity dla wszystkich WORD-ów w województwie mazowieckim. Kolejnym punktem jest wdrożenie zintegrowanego systemu teleinformatycznego u wszystkich użytkowników i przeprowadzenie testów wdrożeniowych, szkoleń personelu oraz testów końcowych systemu u wszystkich użytkowników. Wymienia się tu również m.in. sprzedaż praw autorskich majątkowych do stworzonego i wdrożonego systemu i jego serwis. Wartość zamówienia to 5,7 mln zł netto.

– Zainteresowanie przetargiem wyraziło aż dwanaście firm – mówi nam anonimowy informator związany z przeprowadzeniem przetargu. – Teraz sprawdzamy, czy wszystkie z nich są w stanie sprostać zadaniu.

Kiedy podobne przetargi ogłoszą inne WORD-y? Na razie nie wiadomo.

Jakub Ziębka