Kto może szkolić na kategorie A2 i AM?

Z całego kraju docierają do nas informacje o problemach instruktorów z uzyskaniem wpisu do ewidencji w zakresie uprawnień do szkolenia osób ubiegających się o prawo jazdy kategorii AM i A2. Egzaminowania osób na te kategorie odmawiają również niektóre WORD-y.

Sprawę szkolenia na nowe kategorie reguluje Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 16 stycznia 2013 r. w sprawie uzyskiwania uprawnień przez instruktorów i wykładowców, opłat oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach, a także stawek wynagrodzenia członków komisji (Dz.U. poz. 93): § 4. 1. Egzamin przeprowadza się w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, B+E, C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E i T oraz pozwolenia dla każdej kategorii prawa jazdy oraz pozwolenia oddzielnie.

2. Egzamin w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) A ? obejmuje także uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2

2) B ? obejmuje także uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii B1.

? Niestety, w wyniku kolejnej legislacyjnej niedoróbki przedmiotem sporu stała się kwestia uprawnień instruktorskich do szkolenia we wspomnianych kategoriach – mówi Radosław Biernat, prawnik i ekspert Stowarzyszenia KIEROWCA.PL. ? Podobnie jak przed zmianą przepisów, egzamin instruktorski kategorii A otwiera drogę do szkolenia w niższych kategoriach motocyklowych. Mimo to część urzędników odmawia prawa do szkolenia w zakresie nowych kategorii instruktorom, którzy uprawnienia kategorii A uzyskali przed 19 stycznia. Dzieje się tak, ponieważ uznawanie dotychczasowych uprawnień instruktorskich w ramach nowych kategorii i ewentualne dopisywanie ich do legitymacji nie zostało dostatecznie jasno określone w przepisach.

Ministerstwo: Kategoria A wystarczy

W sprawie – po pytaniu ze strony organizacji szkoleniowych – jeszcze w marcu zabrało głos ministerstwo. „Ze względu na fakt, że uprawnienia do kierowania w zakresie kat. A dają uprawnienia do kierowania w zakresie kat. AM, A1 i A2, to w ocenie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej instruktor nauki jazdy posiadający uprawnienia w zakresie kat. A posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności do prowadzenia szkolenia w zakresie kat. AM, A1 i A2” – czytamy w opinii podpisanej przez ówczesnego dyrektora departamentu transportu Andrzeja Bogdanowicza.

Jednak nie we wszystkich wydziałach komunikacji urzędnicy liczą się z tą opinią. Takie sytuacje miały miejsce m.in. w Stargardzie Szczecińskim i Wrocławiu. W obu przypadkach, gdy w starostwach odmówiono rozszerzenia dotychczasowych uprawnień instruktorskich w ramach nowych kategorii, właściciele zwrócili się z wnioskiem do Samorządowych Kolegiów Odwoławczych. Tu również opinie nie były jednakowe. Instruktor ze Stargardu otrzymał opinię SKO, z której wynika, że dotychczasowe uprawnienia instruktora w zakresie kat. A obejmują uprawnienia do szkolenia w kat. A2 i AM. Sprawa się zakończyła na korzyść instruktora.

We Wrocławiu natomiast w analogicznej sytuacji SKO w odpowiedzi stwierdziło, że instruktor, choć posiada uprawnienia do szkolenia na kat. A, to nie spełnia wymogów, aby szkolić na kat. A2 i AM. Stwierdzono także, że: „w ewidencji instruktorów organ obowiązany jest wpisać wynikające z ukończonego kursu i zakresu złożonego egzaminu poszczególne rodzaje uprawnień, w zakresie których dana osoba może prowadzić szkolenie, oraz daty ich uzyskania. W analizowanym przypadku nie jest to możliwe, ponieważ (imię i nazwisko instruktora – przyp. red.) uprawnień do prowadzenia szkoleń w zakresie kat. AM i A2 nie uzyskał, bo i nie mógł na podstawie Prawa o ruchu drogowym, a żaden przepis prawa nie stanowi w tym zakresie inaczej” – czytamy w uzasadnieniu.

? Literalnie słusznie, gdyż również ministerstwo nie nakazuje wpisania kat. AM, A1 i A2 na podstawie posiadania kat. A, a jedynie stwierdza, że instruktor z kat. A posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności do prowadzenia szkolenia w zakresie kategorii AM, A1 i A2 – komentuje decyzję Piotr Gonerko, zastępca dyrektora Biura Obsługi Interesantów w szczecińskim magistracie. ? Z kolei WORD uważa, że pismo ministerstwa nie jest podstawą do egzaminowania na kat. AM, A1 i A2 osób szkolonych przez instruktora tylko z kat. A, bez wpisanych kat. AM, A1 czy A2. Natomiast z decyzji SKO wynika, że wydziały komunikacji nie mają w tej sytuacji podstawy do wpisania tych kategorii do ewidencji instruktora bez odbycia przez niego szkolenia w zakresie tych kategorii.

WORD wstrzymał egzaminowanie

W sprawie gubią się nie tylko starostwa, ale również WORD-y. Tomasz Oliwiak, właściciel OSK w Szczecinie, szkolił na kat. A2. Kursant, który poszedł do WORD-u na egzamin, został odesłany z informacją, że szkolący go instruktor nie ma odpowiednich uprawnień do przeprowadzania szkoleń (posiada m.in. kat. A). Wszystko przez aplikację w systemie teleinformatycznym, która wyłapuje, czy dany instruktor ma uprawnienia w danym zakresie. – Problemy zaczęły się między końcem sierpnia a początkiem września. W systemie, który nas obsługuje, pojawiać nam się zaczął komunikat z informacją, że dany instruktor nie ma pewnych uprawnień. Była to dla nas nowa sytuacja. Wzbudziło to nasze wątpliwości, więc wstrzymywaliśmy egzamin dla takiej osoby do momentu wyjaśnienia sprawy. Ostatecznie stwierdzono, że weryfikowanie uprawnień instruktora nie jest obowiązkiem WORD-u. Skoro starostwo udostępnia nam profil kandydata, to wynika z tego, że zawarte w nim dane są zgodne – mówi Bogacka. – WORD nie sprawuje nadzoru nad ośrodkami i instruktorami.

Ostatecznie egzaminowanie przywrócono, a WORD nie stara się już weryfikować komunikatów systemowych o uprawnieniach danego instruktora.

Wniosek lub szkolenie uzupełniające

? Konieczność dokonywania przez urzędników wykładni istniejących przepisów doprowadziła do regionalnego zróżnicowania ich stosowania – tłumaczy sprawę Biernat. ? Ponad wszelką wątpliwość należy jednak stwierdzić, że wolą naszego prawodawcy (zakładamy, że racjonalnego) nie było pozbawienie doświadczonych instruktorów możliwości szkolenia w nowych kategoriach ani zmuszenie ich do ponownego zdawania egzaminu, a przepis rozporządzenia, stanowiący, że egzamin instruktorski kategorii A obejmuje także uprawnienia do prowadzenia szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, powinien być stosowany w sposób prowadzący do racjonalnych rezultatów. Powinien więc znajdować zastosowanie również do egzaminów zdanych przed 19 stycznia 2013 r., mimo że taka dyspozycja nie została wyrażona wprost.

? Sprawę rozwiązałby przepis, który np. zezwalałby czy to z urzędu, czy na wniosek na takie uzupełnienie uprawnień instruktora z kat. A ? mówi Gonerko. ? Rozwiązaniem mógłby być również przepis wprowadzający jakieś krótkie szkolenie uzupełniające dla instruktora z kat. A, po którym uzyskałby poświadczenie posiadania uprawnień do szkolenia w tych kategoriach, a wydział komunikacji miałby podstawę do ich wpisania do ewidencji i legitymacji instruktora.

Maciej Piaszczyński