Ustawa niezgodna z konstytucją? Wniosek już w trybunale

Grupa posłów PiS-u skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP części przepisów ustawy o kierujących pojazdami.

Wniosek trafił do Trybunału Konstytucyjnego 8 listopada, jednak prace nad nim trwały od kilku miesięcy, o czym pisaliśmy w miesięczniku „Szkoła Jazdy”. Wnioskodawców reprezentować będą posłowie Jerzy Materna i Marek Ast. Jako niezgodne z konstytucją wskazano kilkanaście zapisów ustawy o kierujących. We wniosku czytamy: „Dotychczas system szkolenia kierowców funkcjonował w Polsce w sposób zadowalający, ponieważ oparty był na mechanizmie rynku usług i konstytucyjnych zasad prowadzenia działalności gospodarczej. W tej sytuacji najpoważniejszym zagrożeniem jest nadmierna i nietrafna regulacja administracyjna omawianych dziedzin zwiększająca skalę biurokratycznych utrudnień w działaniu „samoregulujących” dziedzin życia, utrudnień wpływających na regres w rozwoju gospodarczym i godzących w konkurencyjność polskich przedsiębiorców.”

Zdaniem wnioskodawców: „Zaskarżona ustawa w kwestionowanym zakresie zagraża zasadom działalności gospodarczej, która stanowi siłę napędową rozwoju państwa. Jednocześnie pozostaje sprzeczna z zabezpieczającą stabilność państwa i bezpieczeństwo prawne obywateli funkcją gwarancyjną prawa, chronioną przez zespół zasad składających się na dominującą wartość konstytucyjną jaką jest demokratyczne państwo prawne urzeczywistniające zasady sprawiedliwości społecznej.”

Super OSK

Jednym ze wskazanych przez posłów przepisów jest art. 31 UOKP „w zakresie w jakim wprowadza dodatkowe wymagania dla przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, jest niezgodny z art. 20 i 22 Konstytucji RP, bowiem prowadzi do:

1. Nieuzasadnionego ograniczenia wolności działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia szkolenia kierowców”

2. Nieproporcjonalnego zróżnicowania przedsiębiorców korzystających z wolności działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia szkolenia kierowców oraz ich dyskryminacji w życiu gospodarczym poprzez nieuzasadnione uprzywilejowanie przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców spełniających dodatkowe wymagania, określone w tym przepisie, poprzez przyznanie im wyłącznych uprawnień w zakresie prowadzenia określonego rodzaju szkoleń.

3. Utraty praw nabytych przez przedsiębiorców korzystających przed wejściem w życie ustawy z wolności działalności gospodarczej umożliwiającej prowadzenie szkolenia kierowców poprzez wprowadzenie nowych rozwiązań legislacyjnych oraz kryteriów, uniemożliwiających prowadzenie działalności przez przedsiębiorców w dotychczasowym zakresie, bez spełnienia dodatkowych wymagań.

Gdzie można szkolić?

Jako niezgodny z Konstytucją RP oceniono również przepis art. 26 ust. 9 umożliwiający ośrodkowi szkolenia kierowców prowadzenie szkolenie wyłącznie na terenie powiatu, w którym został zgłoszony do rejestru przedsiębiorców, o którym mowa w art. 28 ust. 1 ustawy, oraz na terenie powiatu sąsiedniego.

Takie rozwiązanie prowadzi bowiem do „terytorialnego ograniczenia wolności działalności gospodarczej pomimo braku istnienia uzasadniającego go ważnego interesu publicznego oraz braku możliwości wprowadzenia na gruncie przepisów Konstytucji RP terytorialnego ograniczenia wolności działalności gospodarczej.”

Samochody na egzaminie

Wnioskodawcy kwestionują również zgodność niekonstytucyjność art. 53 ust. 3 ustawy wprowadzający zasadę, że praktyczna część egzaminu państwowego w zakresie uzyskiwania uprawnienia do kierowania motorowerem lub pojazdami silnikowymi jest prowadzona pojazdem pozostającym w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego, co na mocy ust. 4 zostaje wyłączone w odniesieniu do egzamin w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii B1, C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E, jest niezgodny z art. 20 i 22 Konstytucji RP, bowiem prowadzi do konieczności wykorzystywania przez przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, w przypadku kategorii A i B, wyłącznie pojazdów których wyboru dokonał wojewódzki ośrodki szkolenia drogowego, ograniczając im tym samym możliwość podejmowania swobodnej decyzji w tym zakresie.

Za niezgodne z konstytucją uważa się również przepisy:

– nakazujące przechowywanie zapisu z praktycznej części egzaminu przez okres 21 dni od dnia przeprowadzenia egzaminu, bowiem godzi w powszechny standard transparentności w działaniu władzy publicznej i konstytucyjne prawo do informacji o jej działalności oraz prawo dostępu obywatela do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych.

– wprowadzające okresy przejściowe, skutkujące niewydawaniem uprawnień osobom, które na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów rozpoczęły szkolenie na prawo jazdy kat. A lub C, lub D przed dniem wejście w życie ustawy, tj. przed dniem 19. stycznia 2013 r.

– nakazujące obowiązek zatrudniania w ośrodku szkolenia kierowców, co najmniej jednego instruktora posiadającego uprawnienia oraz udokumentowaną 3-letnią praktykę w szkoleniu kandydatów na kierowców bądź spełniania przez przedsiębiorcę tych wymagań. Prowadzi to zdaniem wnioskodawców do nieproporcjonalnego, ograniczenia wolności wyboru i wykonywania zawodu oraz wolności podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, natomiast w zakresie w jakim wprowadzenie tej regulacji nie przewiduje okresu przejściowego, umożliwiającego dostosowanie się przez podmioty prowadzące ośrodki szkolenia kierowców do przewidzianych w nim wymogów, również z art. 2 Konstytucji RP, bowiem prowadzi do naruszenia zasady ochrony praw nabytych i zasadą ochrony interesów w toku.

Dostało się również rozporządzeniom

Jeżeli chodzi o szkolenie i egzaminowanie, to za niezgodne z konstytucją uznano wprowadzenie w rozprządzniach do UOKP pojęcia i definicji „profilu kandydata na kierowcę”, albowiem regulacja ta jako ustanowiona na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1-5, 7 i 8 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami została wydana przez organ wykonawczy z rażącym przekroczeniem zakresu upoważnienia ustawowego zawartego w ustawie.

Oprac. mp