Tragedia po kontroli

Elbląg: Właściciel szkoły nauki jazdy odebrał sobie życie.

Rodzina i znajomi nie mają wątpliwości – to olbrzymia kara nałożona przez urząd skarbowy, bez możliwości spłaty ratalnej, pchnęła właściciela szkoły jazdy z Elbląga do samobójstwa.

Kiedy 21 lutego 2014 r. Andrzej Kujawa (nazwisko publikujemy za zgodą rodziny) nie wrócił o umówionej porze do domu, najbliżsi rozpoczęli jego poszukiwania.

? Zadzwoniła do mnie jego córka i pojechaliśmy w kilka miejsc, gdzie mógł przebywać Andrzej – mówi Grzegorz Minda, przyjaciel zmarłego. – Mimo że drzwi były zamknięte, postanowiliśmy wejść do sali szkoleniowej. Wyłamałem drzwi. Andrzej już nie żył. Powiesił się.

Andrzej Kujawa od ponad dwudziestu lat prowadził w Elblągu ośrodek szkolenia kierowców. Jego placówka plasowała się w czołówce zdawalności.

? Ojciec był człowiekiem, który kocha to, co robi – wspomina Ewelina Bruk. – Pieniądze nie były najważniejsze. Dawał rabaty, dawał dodatkowe godziny nauki jazdy. Wszystko po to, by jak najlepiej nauczyć kursanta i dobrze przygotować do egzaminu.

Problemy Andrzeja Kujawy zaczęły się w 2008 r., kiedy urząd skarbowy przeprowadził pierwszą kontrolę. Zdaniem urzędników, Andrzej Kujawa chciał oszukać fiskusa i często księgował zaniżone kwoty za kursy pobierane od przyszłych kierowców. Naliczono mu wówczas ponad 90 tys. zł kary.

Urzędnicy na tym nie poprzestali. W 2009 r. podczas kolejnej kontroli przejrzeli finanse szkoły za 2007 i 2009 r., znaleźli kolejne przypadki rabatów i znów naliczyli odsetki i kary. Dług wobec urzędu skarbowego wzrósł o kolejne 80 tys. zł.

? Nigdy nie było jednej kwoty za kurs – mówi Danuta Kujawa, żona zmarłego. ? Zawsze stosował zniżki, ponieważ na kurs do niego zapisywały się całe rodziny. Albo przychodził ktoś z polecenia. Zniżki były wtedy niemałe. Moje przyjaciółki, które robiły kurs prawa jazdy, miały zniżkę. Szkolenie odbywało się w cenie paliwa.

? Sama wielokrotnie prosiłam ojca, żeby pomógł koleżankom – mówi córka zmarłego. – Bo koleżanka potrzebuje prawa jazdy, a nie ma pieniędzy na kurs. Ojciec zgadzał się i brał od nich pieniądze tylko za benzynę.

? Po kontroli zaczęło się dziać okropnie. Mąż zaczął przygasać, nie dawał rady. Widziałam, że coś się dzieje, ale nie sądziłam, że tak to się skończy – mówi Danuta Kujawa.

Grzegorz Minda dodaje: ?Andrzej siwiał z dnia na dzień. Nie był to już facet zawsze zadowolony z życia. Przedtem potrafił przyjść, porozmawiać i pośmiać się. Po ostatniej decyzji urzędu zamknął się w sobie.

Doradca podatkowy Sławomir Sadocha, którego wynajął Andrzej Kujawa, po zbadaniu sprawy ma wiele wątpliwości co do sposobu prowadzenia kontroli:

? Kontrola była prowadzona w sposób wybiórczy, bardzo stronniczy – mówi doradca. – Podczas niej zwracano uwagę tylko i wyłącznie na te dowody, które przemawiały na niekorzyść podatnika. Bardzo wielu dowodom korzystnym dla strony, kiedy podatnik wskazał na rzetelność rozliczeń, nie dano wiary. Organ podatkowy w rzeczowy sposób nie potrafił wytłumaczyć swojej decyzji i do dziś nie wiem, dlaczego zdaniem kontrolujących te dowody uznano za niewiarygodne.

Andrzej Kujawa złożył odwołanie od decyzji o nałożonej karze. Wnioskował o ponowne zbadanie sprawy, zawieszenie jej egzekucji na czas postępowania oraz o rozłożenie płatności na możliwe do spłaty raty. W kolejnym piśmie naczelnik Urzędu Skarbowego w Elblągu wydał decyzję o natychmiastowej jednorazowej spłacie całości należności wobec Skarbu Państwa.

Aneta Dziemidowicz z Urzędu Skarbowego w Elblągu: ? Przepisy ordynacji podatkowej dają możliwość ubiegania się przez podatnika o umorzenie, rozłożenie na raty lub odroczenie płatności. Każdy przypadek, również i ten, jest traktowany indywidualnie. Obowiązuje mnie tajemnica skarbowa, ale zapewniam, że każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, a podejmowana decyzja jest wydawana w oparciu o aspekty faktyczne i prawne.

? Nie rozumiem postępowania urzędu – przyznaje Sławomir Sadocha. – Z jakichś przyczyn uznano, że decyzji należy nadać rygor natychmiastowej wykonalności, z czym się nie zgadzam. Miałem pisać odwołanie. Nie zdążyłem. Nie rozumiem, dlaczego kwoty ponad 170 tys. zł nie rozłożono na raty.

Rodzina nie ma wątpliwości. ? Gdyby urzędnicy pochylili się nad tą sprawą i pozwolili nam płacić tak, jakbyśmy byli w stanie to płacić, nie doszłoby do tej tragedii. Nie mieliśmy z czego spłacić całej kwoty w ciągu kilku dni – mówi Danuta Kujawa. ? Obwiniam urząd skarbowy. To z tego powodu mój mąż odebrał sobie życie. Szansę daje się nawet mordercom – nam jej nie dano.

Anita Chudzińska, współpraca Leszek Tekielski, Radio Olsztyn

Kilkunastu kursantów Andrzeja Kujawy nie ma zaświadczenia o odbyciu kursu, mimo że, jak twierdzą, opłacili całą należność. ? Byli kursanci tego ośrodka przychodzą do Referatu Obsługi Kierowców i mają pretensje, że nie mogą zostać dopuszczeni do egzaminu, ale trzeba zrozumieć, że nie ma do tego podstaw – mówi Monika Borzdyńska, rzeczniczka prezydenta Elbląga. ? Nie podejrzewamy ich o złą wolę, ale nie ma dowodu, że szkolenie odbyli.

Anita Chudzińska