Jazda samochodem? Boję się…

Duszności, zawroty głowy, nadmierne pocenie się, niezdolność do jasnego myślenia, strach przed wypadkiem to tylko niektóre z objawów amaksofobii, czyli lęku przed prowadzeniem samochodu. Paniczny strach u kierowców powodują m.in. ciasne miejsca parkingowe, duża prędkość albo widok radiowozu.

Specjaliści są przekonani, że fobie dotykają jedną na dziesięć osób. Co ciekawe, do najczęstszych fobii należy lęk przed prowadzeniem samochodu. Odczuwają go m.in. osoby, które niedawno zrobiły prawo jazdy. To właśnie dla nich jazda bez pomocy i wsparcia instruktora to nowość. Stosunkowo małe umiejętności i brak doświadczenia powodują, że dużo częściej sytuacje na drodze ich zaskakują i powodują uczucie dyskomfortu.

– Łatwo wówczas o zachowania pełne stresu, lęku czy nawet paniki – mówi Zbigniew Weseli, dyrektor Szkoły Jazdy Renault.

W takich przypadkach opanowanie negatywnych emocji jest z reguły kwestią czasu, zdobycia wprawy i doświadczenia. Nie musi od razu oznaczać choroby. Gorzej, jeśli amaksofobia dotyka osób przeżywających traumę spowodowaną wypadkiem czy innym trudnym doświadczeniem na drodze. Zdarza się, że potrzeba bardzo wiele czasu, aby przezwyciężyły swoje lęki i na nowo nauczyły się bezpiecznej jazdy.

Pocenie, rozdygotanie

O tym, że problem jest realny, a nie wyssany z palca, świadczą choćby wpisy internautów na różnego rodzaju forach internetowych. Można m.in. przeczytać takie wypowiedzi: „Mimo że mam prawo jazdy od prawie dwóch lat, nie lubię jeździć samochodem. Czuję się spięta i wystraszona choć według osób, które ze mną jeździły, prowadzę dobrze. Już po zajęciu miejsca za kierownicą napinają mi się wszystkie mięśnie. Dopiero po dotarciu do celu i opuszczeniu auta to wszystko ze mnie schodzi. O ile teraz głównie poruszam się komunikacją miejską (jestem studentką), tak w przyszłości nie wiem, co mnie czeka. Chyba tylko wizyta u jakiegoś psychologa”. Kolejna internautka pisze: „Mam lęk, gdy tylko usiądę za kierownicą (pocę się, trzęsą mi się kolana). A przy tym nigdy nie miałam nawet kolizji na drodze. Prowadziłam samochód krótko i ostatni raz piętnaście lat temu. Fobia w postaci dziwnego bloku nastąpiła nagle i bez zewnętrznej przyczyny. Wiem, że nie boję się prowadzić, bo to lubię robić, ale boję się bardzo tego, jak zachowają się inni kierowcy”.

Objawy

Osoba odczuwająca silny lęk przed prowadzeniem samochodu może mieć zarówno objawy emocjonalne, jak i fizyczne. Z jednej strony, jest to stres, zdenerwowanie, strach, uczucie niepewności. Mogą się jednak pojawić takie reakcje, jak duszności, zawroty głowy, nadmierne pocenie się, drgawki czy nawet omdlenia. Nowi adepci jazdy samochodem boją się przeważnie jazdy pod górkę, natężenia ruchu i zagrożenia ze strony innych kierowców. Ale także tak prozaicznej sprawy, jak zgaśniecie samochodu. Jest to jednak w większości przypadków niepewność przed nieznanym i wynik braku doświadczenia, co łatwo wyeliminować, szkoląc się z zakresu bezpiecznej jazdy – uważają trenerzy Szkoły Jazy Renault. Niebezpieczniej robi się wówczas, gdy pojawiają się objawy fizyczne, bowiem wtedy kierowca ma dużo mniejszą kontrolę nad pojazdem i zagraża tym samym innym uczestnikom ruchu.

Jak się zachować?

Reakcje osoby dotkniętej fobią mogą być nieprzewidywalne, dlatego pamiętajmy, żeby widząc kierowcę wykonującego gwałtowne manewry, jadącego chaotycznie i nerwowo, zachować bezpieczną odległość i w razie potrzeby wezwać pomoc – uważają trenerzy Szkoły Jazdy Renault. Jeśli ten problem dotyka nas samych, trzeba przeanalizować, jakiej pomocy potrzebujemy. Być może wystarczy dodatkowy kurs doszkalający, żeby zyskać więcej umiejętności i pewności siebie. Jeśli odczuwamy silne dolegliwości, które utrudniają nam normalne funkcjonowanie, należy wybrać się do specjalisty (w zależności od dolegliwości np. do psychologa, psychoterapeuty) i zapytać o poradę. Amaksofobię leczy się często poprzez terapię polegającą na przyzwyczajaniu osoby do poruszania się samochodem, wyzbyciu się negatywnych emocji z tym związanych i przełamywaniu swoich ograniczeń. Regularne szkolenie się z techniki jazdy i praca nad sobą sprawiają, że pokonanie lęku będzie tylko kwestią czasu.

Jakub Ziębka