Co dalej z bazą?

W pierwszym kwartale przyszłego roku baza pytań egzaminacyjnych będzie zweryfikowana i zatwierdzona przez ministra – zapowiada Tomasz Piętka z departamentu transportu drogowego Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.

Nie było wielką tajemnicą, że jednym z najpilniejszych zadań, które miały zostać zrealizowane przez resort dzięki nowelizacji ustawy o kierujących pojazdami, było uporządkowanie kwestii związanej z bazą pytań egzaminacyjnych. Poszczególne zapisy zostały już ustalone, przelane na papier, teoretycznie weszły w życie. Jednak teraz całe środowisko związane ze szkoleniem kierowców czeka na konkretne działania. Ministerstwo zapowiada, że bierze się do roboty.

Czas na specjalistów

Pierwsza, podstawowa wersja ustawy o kierujących pojazdami zakładała, że resort odpowiedzialny za wszystkie podmioty zajmujące się kształceniem i weryfikowaniem wiedzy kandydatów na kierowców nie powinien w ogóle wtrącać się w sprawy pytań egzaminacyjnych. Dzięki nowelizacji sprawa ma zostać załatwiona zupełnie inaczej. Jak?

Przede wszystkim, jak czytamy w noweli, „Minister właściwy do spraw transportu powołuje komisję do spraw weryfikacji i rekomendacji pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminie państwowym oraz na egzaminach”. Kiedy ma się to stać?

? Myślę, że powinna się uformować do połowy listopada – mówił na jednym z wrześniowych spotkań ze środowiskiem związanym ze szkoleniem kierowców Tomasz Piętka z departamentu transportu drogowego Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.

Kto ma wejść w skład komisji? Przewodniczącym i sekretarzem będą przedstawiciele resortu. Zasiądą w niej także specjaliści w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego (w tym zasad uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami), zdrowia (także medycyny ratunkowej), dydaktyki i metodyki nauczania, psychologii i języka polskiego.

Czym będą zajmowali się członkowie komisji? Zacytujmy znowelizowaną ustawę: „komisja (…) przygotowuje lub weryfikuje, na zlecenie ministra właściwego do spraw transportu, scenariusze, wizualizacje i opisy wchodzące w skład pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminie państwowym oraz pytania egzaminacyjne stosowane na egzaminach, weryfikuje scenariusze, wizualizacje i opisy wchodzące w skład pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminie państwowym przekazane przez podmioty zewnętrzne oraz przez osoby prywatne oraz rekomenduje do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw transportu zweryfikowane scenariusze, wizualizacje i opisy”. Potem zostaje już tylko formalność, czyli zatwierdzenie przez ministra zweryfikowanych scenariuszy, wizualizacji i opisów.

W oczekiwaniu na rozporządzenie

Powołanie komisji musi być poprzedzone publikacją rozporządzenia. Do momentu zamknięcia październikowego numeru „Szkoły Jazdy” nie został opublikowany nawet żaden projekt (już się ukazał – red) ale mniej więcej wiadomo, jakie zapisy miałaby się tam znaleźć. Chodzi m.in. o określenie organizacji i trybu działania komisji, zasady zgłaszania propozycji scenariuszy, wizualizacji i opisów wchodzących w skład pytań egzaminacyjnych oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach, sposobu, trybu i terminów przeprowadzania weryfikacji pytań egzaminacyjnych przez komisję oraz wzorów dokumentów z tym związanych, rodzajów kosztów prowadzenia działalności komisji i jej obsługi oraz sposobu ich ustalania, wysokości wynagrodzenia członków komisji.

W znowelizowanej ustawie czytamy ponadto, że „w rozporządzeniu (…) uwzględnia się odpowiednio: potrzebę zapewnienia wysokiego poziomu merytorycznego i językowego pytań egzaminacyjnych zatwierdzanych przez ministra właściwego do spraw transportu, przejrzystości i określoności przekazywanych propozycji scenariuszy, wizualizacji i opisów wchodzących w skład pytań egzaminacyjnych, a także ujednolicenia stosowanych w tym zakresie dokumentów, sprawnego i obiektywnego procesu weryfikacji przekazywanych propozycji scenariuszy, wizualizacji i opisów wchodzących w skład pytań egzaminacyjnych, a także ujednolicenia stosowanych w tym zakresie dokumentów, koszty funkcjonowania komisji, koszty sporządzania, weryfikacji i przekazywania do zatwierdzenia scenariuszy, wizualizacji i opisów wchodzących w skład pytań egzaminacyjnych z uwzględnieniem ich łącznej liczby i nakładu pracy członków komisji”.

? Od momentu powołania komisji ma ona sześć miesięcy na merytoryczną obróbkę pytań – mówił Tomasz Piętka – Myślę, że w lutym, marcu przyszłego roku baza pytań egzaminacyjnych będzie zweryfikowana i zatwierdzona przez ministra.

W nagrodę zaświadczenie

Najpierw jednak ktoś musi te pytania przysłać. Wedle inicjatorów nowelizacji ustawy, propozycje scenariuszy, wizualizacji i opisów wchodzących w skład pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminie państwowym mogą być przekazywane komisji przez podmioty zewnętrzne oraz osoby prywatne. Raczej nie będą to wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego.

? Nic nie wiadomo mi o tym, żeby jakiś WORD zgłaszał chęć pracy nad pytaniami i późniejszym przekazaniem ich do resortu – komentuje Łukasz Kucharski, prezes Krajowego Stowarzyszenia Dyrektorów Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego.

Do tworzenia pytań nie kwapią się na razie także organizacje branżowe, skupiające ośrodki szkolenia kierowców.

? Nie będziemy się tym zajmować – ucina Krzysztof Szymański, szef PIGOSK.

Nie ma także żadnych sygnałów, że swoje propozycje pytań przyśle Polska Federacja Stowarzyszeń Szkół Kierowców. Inaczej na sprawę patrzą firmy, które zajmują się publikacją i sprzedażą materiałów szkoleniowych. Wiemy, że propozycje pytań planuje wysłać do komisji np. spółka e-kierowca.

Jakie korzyści mogą płynąć z udostępnienia swoich materiałów komisji weryfikacyjnej, która następnie zaopiniuje je pozytywnie? Na pewno nie materialne. W nowelizacji ustawy jasno jest napisane, że podmiotom zewnętrznym i osobom prywatnym nie przysługuje żadne wynagrodzenie.
Komisja wyda natomiast zaświadczenie, które można wykorzystać do celów marketingowych, ze wskazaniem scenariuszy, wizualizacji i opisów wchodzących w skład pytań egzaminacyjnych. Co ważne, prawo do jego wykorzystania nie może być zbyte, wynajęte, wydzierżawione lub w inny sposób udostępnione podmiotom i osobom trzecim.

Pytania w internecie

Co stanie się w momencie, gdy komisja zweryfikuje pytania, a minister je zatwierdzi? Oczywiście będą je wykorzystywały wszystkie wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego. Nowelizacja ustawy otworzyła także furtkę dla kandydatów na kierowców. Każda osoba, która nie zaliczy egzaminu teoretycznego, będzie mogła sprawdzić, na jakich pytaniach się wyłożyła.

? Cała zweryfikowana baza pytań znajdzie się ponadto na internetowej stronie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju – mówił podczas wrześniowego spotkania z branżowcami Tomasz Piętka. – Będzie ją można w całości przeglądać, ale nie ściągnąć na swój komputer. Jedyny sposób na zdobycie wszystkich pytań to ręczne ich przepisanie. Ale oczywiście nie da się tego zrobić w przypadku filmów. Należy też pamiętać, że prawa własności do poszczególnych pytań dalej będą przysługiwały podmiotom je tworzącym. Nie stają się one własnością ministerstwa. Warto też dodać, że liczba pytań znajdujących się w bazie może różnić się od wykorzystywanej przez WORD-y.

Baza ma znaleźć się w sieci nie później niż sześć miesięcy od powołania komisji.

Kasa i wariant tymczasowy

Ponieważ ze zweryfikowanych pytań będzie można korzystać dopiero za kilka miesięcy, powstaje pytanie, co będzie działo się wcześniej.

? Zgodnie z przepisami, operator systemu teleinformatycznego przekazuje wszystkie pytania stosowane na egzaminie państwowym – informuje Marcin Kaleta, zastępca rzecznika prasowego Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. ? Przekazanie pytań nastąpi w okresie nie dłuższym niż miesiąc od chwili powołania przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju komisji, której zadaniem będzie weryfikacja i rekomendacja pytań egzaminacyjnych.

Patrząc na terminarz i zapowiedzi resortu, powinno się to stać jeszcze w tym roku. Zgodnie z nowelizacją ustawy, przekazanie będzie nieodpłatne.

Na razie baza, którą wykorzystuje się na egzaminie państwowym, liczy niecałe 3 tys. pytań. Jednak znajdują się tam pytania stworzone nie tylko przez PWPW. Pod koniec sierpnia umowę ze spółką podpisała firma e-kierowca. Dzięki temu w oficjalnej bazie znalazło się 400 pytań wyprodukowanych przez ten szczeciński podmiot.

? To kolejne potwierdzenie wysokiej jakości naszych testów egzaminacyjnych – mówi Maciej Matuszak, dyrektor handlowy spółki e-kierowca. ? Pytania przekazane do PWPW przeszły ścisłą weryfikację, zarówno pod kątem zgodności z przepisami, jak i wymogów jakościowych.

Związany z powołaniem komisji weryfikacyjnej oraz zmianami w sposobie układania bazy pytań jest jeszcze jeden bardzo ciekawy zapis, który znalazł się w nowej wersji ustawy o kierujących pojazdami. Chodzi mianowicie o przekazanie przez WORD-y do budżetu państwa 1,5 proc. opłaty za przeprowadzenie części teoretycznej egzaminu państwowego. Pieniądze do Warszawy już płyną. O jakich kwotach mowa?

? Jest to ok. 50 tys. zł miesięcznie – mówi Łukasz Kucharski. – Przeciętnie każdy wojewódzki ośrodek ruchu drogowego musi co miesiąc płacić tysiąc złotych. Dla nas jest to kwota niebagatelna, ale nie mamy wyjścia, musimy ją regulować.

Ośrodki są zobowiązane uiszczać opłatę regularnie do 10 dnia każdego miesiąca. Jeśli nie będą tego robiły w terminie, zostaną naliczone odsetki.

Jakub Ziębka