Kto jeździ po naszych drogach?

Nauczyciel, konkurent, filozof czy wszechwiedzący… specjaliści z Goodyeara i Londyńskiej Szkoły Ekonomii i Politologii na podstawie badań wyodrębnili siedem typów kierowców, których możemy najczęściej spotkać na europejskich drogach.

Badania przeprowadzone na grupach fokusowych oraz w oparciu o pogłębione wywiady przyniosły ciekawe wyniki. Okazało się między innymi, że przyjmowana przez kierowców postawa zależy od interakcji z innymi kierowcami, a na bezpieczeństwo na drodze znaczący wpływ ma nasza własna postawa, a nie zachowania innych kierujących.

Którym z siedmiu typów jesteś?

Naukowcom udało się także wyodrębnić i opisać siedem typów osobowości najczęściej występujących wśród europejskich kierowców. Pierwszy z nich to nauczyciel, czyli kierowca, który zawsze chce mieć pewność, że pozostali kierowcy wiedzą, gdzie popełnili błąd, dlatego chętnie poucza innych i oczekuje, że spotka się to z uznaniem. Drugi typ nazywany jest przez badaczy wszechwiedzącym. Sądzi, że otaczają go niekompetentni głupcy i nie waha się dać im tego do zrozumienia siedząc za kierownicą własnego samochodu.

Konkurent – trzeci typ – zawsze musi być pierwszy i denerwuje się, kiedy ktoś mu w tym przeszkadza. Na drodze często przyspiesza, gdy inny kierowca próbuje go wyprzedzić lub skraca dystans do następnego samochodu, by nikt nie zajechał mu drogi.

Typ czwarty to egzekutor, który na drodze zawsze zauważy przewinienia innych i chce karać za nieprawidłowe zachowanie. Taki kierowca może nawet wysiąść z auta i zdecydować się na bezpośrednią konfrontację z innym kierującym. Piąty z wyodrębnionych typów, filozof, wprost przeciwnie – akceptuje błędy innych kierowców i próbuje je racjonalnie uzasadniać. Potrafi panować nad swoimi emocjami. Typ unikający nie uważa sytuacji stwarzanych przez innych kierowców za personalny atak, po prostu traktuje je jak bezosobowe zagrożenie. Natomiast wycofany podczas jazdy słucha muzyki lub rozmawia przez telefon, żeby się odizolować. Unika interakcji z innymi kierowcami.

Wychwycić typy jak najszybciej

Różne typy osobowości zauważa wśród kierowców również Radek Ciepliński, właściciel Szkoły Bezpiecznej Jazdy EnjoyDriving.

– Na nasze zajęcia przychodzi wielu kierowców i trudno ich jednoznacznie sklasyfikować, choć oczywiście niektóre typy rzucają się w oczy od razu – mówi. – Natomiast naszym celem jest właśnie to, żeby te ewentualnie negatywne cechy osobowości, które mogą ujawnić się podczas prowadzenia pojazdu i wpływać negatywnie na bezpieczeństwo na drodze, niwelować. Bezpieczna jazda to bowiem nie tylko technika, ale w dużej mierze psychika. Co do kierowców, których spotykam na drogach, to wydaje mi się, że jest znacznie lepiej, niż jeszcze kilka lat temu. Coraz mniej jest konkurentów, obserwuję za to większe opanowanie, spokój i kulturę.

Sprawdziliśmy również, czy opisywane typy można zaobserwować i wyodrębnić już na etapie nauki jazdy pośród uczestników kursów jazdy.

– Większość z nich kształtuje się znacznie później, już na etapie samodzielnej jazdy, co jest związane oczywiście z sytuacją, w której kursant się znajduje – mówi Anna Stortz-Skręty z Nauki Jazdy Crazy Driver ze Szczecina. – Natomiast niektóre cechy przypisywane poszczególnym typom są po prostu wrodzone i ujawniają się w każdej sytuacji, także podczas kursu. Tak jest na przykład z typem wszechwiedzącym, który zawsze wie lepiej, również od instruktora. To chyba najbardziej uciążliwe osoby, na które trzeba znaleźć sposób. Niektórzy ujawniają też cechy przypisywane nauczycielowi czy egzekutorowi, ale z trochę innym wydźwiękiem. Przyszli kierowcy zwracają bowiem uwagę na błędy innych, ale raczej są nimi zdziwieni albo starają się z nich wynieść naukę dla siebie.

Maciej Krzywiński ze szkoły doskonalenia jazdy Elka w Warszawie uważa, że w zdecydowanej przewadze są wszechwiedzący.

– Szkolimy głównie kierowców, którzy mają prawo jazdy od dłuższego czasu – mówi. – Na kursy doszkalające przychodzą z różnych powodów. Czasami wysyła ich pracodawca, czasami sami czują taką potrzebę. Jednak gdy wszechwiedzący przyjdzie się doszkolić, nie oznacza to, że się zmienił. Zdarza się nawet, że taki typ stara się szkolić instruktora. Wyjaśnia mu, że uważa inaczej i argumentuje. A na drodze komentuje. Nawet jeżeli jego umiejętności pozostawiają wiele do życzenia.

Anna Łukaszuk