Temat rond stale aktualny

Wiele razy na łamach miesięcznika Szkoła Jazdy poruszany był temat rond. Wiele zagadnień ciągle pozostaje nierozstrzygniętych. Tym razem nad tematem pochylili się Wojciech Szemetyłło i Dariusz Gil, branżowcy ze Stowarzyszenia Ośrodków Szkolenia Kierowców w Warszawie.

Ograniczamy się do kilku podstawowych i niezbędnych uproszczeń, do wytłumaczenia zasad poruszania i zachowania się początkujących kierowców w miejscach oznaczonych znakiem C-12.

W numerze 12/2011 „Szkoły Jazdy” zamieszczony został artykuł pod tytułem „Czym jest rondo” autorstwa pana Krzysztofa Cichackiego, w którym autor omawia zasady poruszania się kierowców na tego typu obiekcie drogowym (skrzyżowaniu). Niewłaściwa interpretacja znaku drogowego C-12 spowodowana jest najczęściej brakiem jego dobrego zrozumienia, ponieważ w trakcie zajęć teoretycznych, poświęconych nauce jazdy na skrzyżowaniach brakuje jednoznacznego przekazu wiedzy. Również zbyt mało uwagi wykładowcy przywiązują do zaakcentowania różnicy pomiędzy skrzyżowaniem oznaczonym znakiem A-5, który ostrzega o skrzyżowaniu dróg, na którym pierwszeństwo przejazdu nie jest określone znakami, a oznaczonym znakiem C-12.

Zacytujmy więc dobrze znaną wszystkim definicję, która pozwoli określić, czym jest skrzyżowanie o ruchu okrężnym i jakie są tego konsekwencje dla kierujących.

Powierzchnia skrzyżowania to teren kolizyjny, na którym przecinają się tory przejeżdżających pojazdów. Skrzyżowanie o ruchu okrężnym, popularnie zwane rondem, jest szczególnym rodzajem skrzyżowania, na którym ruch odbywa się dookoła wyspy lub placu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Oznacza to, że na skrzyżowaniu ruch odbywa się dookoła wyspy lub placu w kierunku wskazanym na znaku.

Informacje dla kierowcy

Spróbujemy więc zastanowić się, jakie praktyczne informacje docierają do kierowcy, który dojeżdża do miejsca oznaczonego znakiem C-12.

1. Musi zachować szczególną ostrożność.

2. Zachować bezpieczną prędkość.

3. Zabrania się za znakiem skręcać w lewo i zawracać.

4. Jazda wewnątrz skrzyżowania odbywa się po jednokierunkowej obwiedni.

5. Wszystkie zjazdy z tego typu skrzyżowania są praktycznie w prawo.

6. Obowiązują wszystkie przepisy ruchu prawostronnego, w szczególności dotyczące:

a) pierwszeństwa przejazdu,

b) obowiązku jazdy po prawej stronie jezdni,

c) kolejności przejazdu.

7. Znak C-12 nie określa ilości zjazdów, których może być od 2 do 12 (jak np. w Paryżu plac Gwiazdy).

W Warszawie i w wielu innych miastach łatwo można trafić na ronda 5-, 6-, 7-zjazdowe.

Pamiętajmy, że przy wjeździe na rondo nie zmieniamy kierunku jazdy (skręt jest wymuszony jedynie geometrią jezdni), więc bezzasadne w takim przypadku jest użycie kierunkowskazu.

Biorąc pod uwagę te wnioski, należy podkreślić, że jest wiele fałszywych pojęć dotyczących przejazdu przez rondo oraz zajmowania odpowiednich pasów ruchu, prawego w przypadku jazdy w „prawo”, lewego w przypadku jazdy w „lewo” a dowolnego w przypadku jazdy na „wprost”. Takie postrzeganie kierunku jazdy jest związane z tradycyjną interpretacją pojęcia skrzyżowanie: „Skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie”. Zgodnie z definicją przecięcia się co najmniej dwóch dróg posiadających jezdnie. Tymczasem nie wolno nigdy wyrywać z kontekstu jednego słowa skrzyżowanie, bo wypacza to cały sens, zawarty w pełnym zdaniu.

Ustawodawca celowo wprowadził inną definicję dla tego typu „rozwiązania drogowego”, aby podkreślić jego specyfikę. Naszym zdaniem uparte przekazywanie kursantom, którzy dopiero rozpoczynają naukę jazdy, złych i niewłaściwych zachowań na rondzie jest bardzo niebezpieczne, bo może prowadzić do tragicznych w skutkach wypadków. Również sprawa używania kierunkowskazów staje się niepotrzebnie skomplikowana i prowadzi do bałaganu na jezdni. Omówimy ją w dalszej części naszych rozważań.

Podsumowując, skrzyżowanie o ruchu okrężnym jest miejscem, w którym obowiązują ogólne przepisy ruchu drogowego, nie występuje pojęcie jazdy w prawo, prosto, lewo, a o pierwszeństwie przejazdu decyduje reguła „prawej ręki”. Pojazdy szynowe, bez względu na to, z której strony się pojawią, mają pierwszeństwo przed innymi pojazdami.

Rozwiązanie takie ma oczywiście swoje zalety i wady. Przy małym natężeniu ruchu łatwo jest na skrzyżowanie wjechać, ale trudno zjechać – trzeba ustąpić pierwszeństwa wjeżdżającym na rondo, co powoduje utrudnienia przy zjeździe (mała przepustowość). Łatwość wjazdu dekoncentruje prowadzących (nie ma potrzeby ustępowania pierwszeństwa) i prowadzi do wielu kolizji.

Znaki i kierunkowskazy

Obecnie coraz częściej stosowane jest dodatkowe oznakowanie pionowe, łącznie ze znakiem C-12 występuje znak A7 (ustąp pierwszeństwa przejazdu).

W sposób zasadniczy zmienia to sytuację przejazdu oraz w istotny sposób podnosi stopień bezpieczeństwa, ponieważ zmusza kierujących do zmniejszenia prędkości. Przy wjeżdżaniu musimy ustąpić pierwszeństwa pojazdom znajdującym się z naszej lewej strony, a koszt kolizji ponosi sprawca, czyli kierujący pojazdem, na którym spoczywa obowiązek ustąpienia pierwszeństwa przejazdu. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że bez dodatkowych kosztów możliwe jest wymuszenie zmniejszenia prędkości w miejscach przecinania się torów jazdy, są to przecież miejsca szczególnie niebezpieczne. Niższe są także koszty eksploatacji ronda pozbawionego dodatkowej infrastruktury. Gorzej z naszą irytacją, jeśli musimy czekać w korkach na swoją kolej do wjazdu.

Wracamy do kierunkowskazów, których używanie wielu kierowcom przysparza tyle problemów.

Przypomnijmy (znowu z konieczności w uproszczeniu) zasady używania sygnalizacji:

1. Po co włączmy?

– Do zasygnalizowania zamiaru zmiany pasa lub kierunku.

2. Kiedy i jak włączamy?

– Zawczasu i wyraźnie.

3. Kiedy wyłączamy?

– Po zakończeniu wykonywania manewru.

Dojeżdżając do ronda, nie zmieniamy pasa lub kierunku jazdy, w związku z tym nie ma potrzeby i powodu do sygnalizacji. Inna trochę sytuacja jest przy zjeździe z obwiedni – zawsze będzie to ruch w prawo w stosunku do obwiedni, więc powinniśmy go sygnalizować i tak twierdzi większość komentatorów, ponieważ informuje to innych uczestników ruchu o naszym zamiarze i torze jazdy. Między innymi na tym polega specyfika ronda. Absolutnie nie do przyjęcia jest używanie lewego kierunkowskazu w trakcie jazdy dookoła wyspy, bo wręcz może mylić innych użytkowników, w tym pieszych, oczekujących na możliwość przejścia przez drogę. Myli również kierowców oczekujących na możliwość wjazdu, bo sądzą, że pojazd będzie kontynuował jazdę w ruchu okrężnym.

Między innymi takie postępowanie zmniejsza przepustowość skrzyżowania oraz stwarza niebezpieczeństwo kolizji z pojazdami oczekującymi na wjazd.

Oczywiście wszystkie nasze rozważania dotyczą rond, na których występuje oznakowanie pionowe znakami C-12 lub C-12 i A-7. Dla naszego wspólnego bezpieczeństwa powinniśmy pamiętać, że na rondo możemy wjeżdżać praktycznie z każdego pasa ruchu (o ile znaki nie mówią inaczej), ale opuszczać je musimy zawsze z prawego pasa ruchu.

Powstaje następny problem, wątpliwość dotycząca wyprzedzania na rondzie przy nieoznaczonych pasach ruchu z prawej strony.

Możemy również zastanowić się wspólnie nad tym, czym jest tak zwana obwiednia, która niejednokrotnie spełnia wymagania (długość powyżej 20 m.b.) drogi z nawierzchnią twardą. Skomplikowało by to niepotrzebnie jeszcze bardziej rozważania na temat specyfiki jazdy po rondzie i mogło by doprowadzić do wniosku, że mamy do czynienia z wieloma pojedynczymi skrzyżowaniami.

Myślimy, że najlepszym na dzisiaj rozwiązaniem jest uświadamianie kursantom, kierowcom i innym uczestnikom ruchu odmienności i specyfiki miejsca oznaczonego znakiem C-12.

Zaproszenie do wymiany poglądów

Najlepsze i chyba konieczne dla całego naszego środowiska jest rozpoczęcie szerokiej dyskusji z udziałem szerokiego grona specjalistów prawa drogowego, w celu podjęcia działań legislacyjnych, prowadzących do zmiany obecnej definicji. Większość wypadków na rondach spowodowanych jest niejasną sytuacją prawną oraz liczbą istniejących sprzecznych interpretacji. Biorąc pod uwagę wspólną troskę o podniesienie bezpieczeństwa ruchu drogowego i ograniczenie kosztów społecznych, ponoszonych przy tak wielkiej liczbie wypadków, wypracowanie prostej i spójnej, jednolitej definicji jest jak najbardziej uzasadnione.

Zdając sobie sprawę z trudności w rozwiązaniu tak pozornie prostego problemu jazdy w ruchu okrężnym i niechęci wielu poważnych legislatorów i znawców prawa drogowego do zmierzenia się z tym problemem, proponujemy Redakcji „Szkoły Jazdy” rozpoczęcie szerokiej wymiany poglądów nie tylko w środowisku praktyków z OSK. Szukając nowej definicji ronda, spróbujmy na początek zastanowić się i wypracować zbiór zasad stosowanych w miejscu oznaczonym znakiem C-12, nazywanym popularnie rondem.

Mamy nadzieję, że być może znajdą się koleżanki i koledzy z naszego środowiska oraz osoby istotnie zainteresowane uregulowaniem obowiązujących zasad ruchu, dla których ta sprawa będzie ciekawsza i ważniejsza niż kontynuowanie historii obecnych, wzajemnych relacji pomiędzy kolegami, dawniej długo i efektywnie współpracujących w PFSSK.

Wojciech Szemetyło, prezes SOSK, Dariusz Gil, skarbnik SOSK

Materiał dostarczony przez SOSK